Enkele jaren geleden verzochten advocaten van Taylor Wessing de griffier van de rechtbank Den Haag om hen te berichten of bij de rechtbank een of meer procedures aanhangig waren waarbij een bepaalde natuurlijke persoon partij was. Het kan voor een partij van belang zijn om te weten of tussen andere partijen een procedure loopt. Zo kan deze advocaat beter zijn strategie bepalen. Ook kunnen advocaten er belang bij hebben om procedures te volgen waarvan zij het bestaan kennen. Door de procedure te ‘observeren’ kunnen zij beoordelen of het in het belang van hun cliënt is om actie te ondernemen.
In verzet
De griffier weigerde die informatie te geven: het verzoek was niet concreet genoeg, het ging immers niet om een afschrift van een vonnis dat op een bepaalde datum is gewezen tussen met naam en toenaam aangeduide partijen. Hiertegen kwam de advocaten van Taylor Wessing, namens een aantal partijen, in verzet. Ze wilden dat de griffier alsnog opgave doet van alle procedures waarin die natuurlijke persoon partij is of was, en dat de griffier afschriften verstrekt van alle uitspraken waarbij die persoon partij was. De voorzieningenrechter (rechtbank Den Haag) wees het tweede deel van dit verzoek toe maar het eerste deel niet. Tegen dat oordeel stelde de procureur-generaal cassatie in het belang der wet in. De advocaat-generaal concludeerde dat gerechtelijke instanties informatie over lopende civiele procedures aan derden behoren te verstrekken. De Hoge Raad neemt dit nu over.
Openbaarheid van rechtspraak
In een uitgebreid arrest gaat de Hoge Raad in op het beginsel van openbaarheid van rechtspraak, de bescherming van persoonsgegevens en bedrijfsgegevens, het verstrekken van informatie over openbare zittingen, het verstrekken van uitspraken, het verstrekken van overige informatie over aanhangige procedures, het verstrekken van informatie over afgesloten procedures, en past dit alles toe op deze zaak.
Informatie delen
Advocaten moeten, volgens de Hoge Raad, de mogelijkheid hebben zaken te observeren ten behoeve van cliënten die (nog) geen partij in de zaak zijn. Maar ook derden zouden meer informatie over lopende zaken moeten kunnen krijgen dan nu nog gangbaar is. Om die reden moeten gerechten aan derden opgave doen van de aanhangige civiele procedures – met uitzondering van zaken op het terrein van het personen- en familierecht en de behandeling van aanvragen tot faillietverklaring – waarbij een natuurlijke persoon partij is. Dat is echter anders als zwaarwegende belangen die in het Besluit orde van dienst gerechten (BODG) staan zich daartegen verzetten. Indien een natuurlijke persoon partij is in een civiele procedure waarin een openbare zitting is bepaald, dient het gerecht aan de derde informatie te verschaffen die hem in de gelegenheid stelt de openbare zitting bij te wonen. Ook hier kunnen zwaarwegende belangen zich daartegen verzetten. Verder dient een gerecht, indien in een civiele procedure waarin een natuurlijke persoon partij is of was, een of meer uitspraken zijn gedaan, aan de derde afschrift daarvan te verstrekken. Een gerecht is echter niet verplicht aan de derde overige informatie te verschaffen, waaronder informatie over niet meer aanhangige procedures waarin die natuurlijke persoon partij was.
