‘Strafpleiten is geen glamour en glitter’ kopte het Financieel Dagblad afgelopen week. Volgens menig twitteradvocaat een realistisch en herkenbaar beeld van de strafrechtadvocatuur op het moment. De jeu is er wel een beetje af, dat kan ik beamen, maar het is maar net wat de insteek is. Er zijn advocaten die bij iedere zaak eerst bekijken op welke wijze er zoveel mogelijk verdiend kan worden. De zaak opblazen door zoveel mogelijk getuigen te horen, dagenlang opgenomen gesprekken uit te luisteren en vragen of de overheid deze al dan niet daadwerkelijk bestede extra uren wil uitbetalen. In de regel verzoeken en werkzaamheden die achterwege blijven als de verdachte zelf voor deze kosten op zou draaien. Daartegenover staat de hardwerkende advocaat die doet wat ‘ie moet doen en dat allemaal voor een van overheidswege vastgestelde vergoeding. Beiden worden echter uit dezelfde pot betaald en klaagt de een harder dan de ander.
Maar er is een wezenlijk verschil met ‘de gouden tijden’. De tijden zijn veranderd, ook voor het boevengilde. Voor velen van hen is de glamour en glitter afgelopen nadat ze zijn aangehouden. Zo’n twintig tot dertig jaar geleden werd gewoon een bedrag voor kosten rechtsbijstand gereserveerd en kon hiermee probleemloos de advocaat worden betaald. In de regel gewoon contant. Na het uitzitten van de straf was er nog voldoende kapitaal voorhanden voor een zorgeloos leven of een doorstart. Er bestonden nog geen ontnemingsvorderingen alsmede allerhande witwasregelingen. Vandaag de dag wordt er op nagenoeg alle bezittingen beslag gelegd, dus ook op de reservering kosten rechtsbijstand. In ruil daarvoor betaalt de overheid de advocaat, maar wel een substantieel lager bedrag dan in het vrije verkeer.
Dat vergt een andere werkwijze van de advocaat. Meer zaken voor minder geld. Maar er zijn niet meer zaken om een en ander te compenseren. Er is namelijk ook enorm bezuinigd op de opsporing van met name slachtofferloze delicten, zoals de handel in verdovende middelen. Daartegenover mag de advocaat wel aanschuiven bij de politieverhoren, maar de vergoeding die hier van overheidswege tegenover staat is bedroevend laag. ‘Hard voor weinig’, zoals een cliënt van mij altijd antwoordt op de vraag hoe het ermee gaat.
De glamouradvocaat van weleer lijkt een uitstervend ras. De glitters moeten we desondanks over onszelf en onze collega’s blijven uitstrooien om de verzuring te lijf te gaan daar er anders geen advocaat nog interessant genoeg is om ter lering en vermaak in de media te verschijnen. Geen enkele advocaat is per slot van rekening het vak ingegaan om zijn eigen doodvonnis te tekenen.
