In Canada is onderzoek gedaan naar de gevolgen van ‘witte’ wiet voor menselijke consumptie. Ook daar werd en wordt het gif op grote schaal genoten. Eertijds was het hele gebeuren in handen van meer of minder georganiseerde criminaliteit. Die liet zich niet tegenhouden, alle strafrechtspleging tegen die verdovende middelen ten spijt. Dus wat dachten die Canadezen: bestrijden is kansloos, waarom stappen we dan niet zelf in die markt? Als we die ‘witten’ wordt de misdaad de wind uit de zeilen genomen. Wél moest de hele handel strak worden geregeld, want alles vrijgeven is niet goed voor de volksgezondheid.
Op papier zag het er allemaal prachtig uit. Probleem was alleen dat de criminaliteit daarmee nog lang niet was bedwongen. Op grijze en zwarte markten werd toch nog onder officiële prijzen geboden, ook aan afnemers voor wie de geboden verdovende middelen eigenlijk verboden waren. Dus moest worden vastgesteld dat het tegen de misdaad allemaal te weinig had geholpen. Bijna terug bij af, al kon die decriminalisering ook weer niet zomaar worden teruggedraaid.
Tot zover het duurbetaalde onderzoek, uitgevoerd door helemaal uit Nederland gehaalde en dan ook ongetwijfeld vooraanstaande deskundigen. Maar wat is hier eigenlijk misdaad? Die kan niet in de wiet zelf zitten, want dan zou de Canadese overheid ten minste ten dele als criminele organisatie moeten worden aangemerkt. Positiefrechtelijk is er nog uit te komen: crimineel is dan alles dat door het bevoegd gezag strafrechtelijk is verboden. Zo wordt criminaliteit of wat daarvoor moet doorgaan, een kwestie van willekeurige benoeming, of gewoon van etikettenzwendel (ook in de illegale markt zelf een bekend verschijnsel).
Het doet allemaal toch te veel denken aan een flauwe Belgenmop. Eindelijk is er een eigen tunnel naar Engeland en in dat veel grotere land wordt nu eenmaal links gereden. Ondanks vooruitzichten van brexit wordt veel verkeer verwacht. Is het dan niet handiger om ten minste in het Westen van België ook links te gaan rijden? Dat wordt nogal een operatie, dus liever niet in één keer: vanaf volgend jaar beginnen we met de vrachtauto’s. Als dat goed gaat volgt een week later het overige verkeer.
Iets half doen heeft ook tegen verdovende middelen geen zin. Er was en is maar één oplossing: volledige liberalisering, mét kwaliteitscontrole, leeftijdsbeperking en belasting. Dan verdient de overheid er ook nog wat aan. Dat leidt tot minder doden en gewonden in de onderwereld en wie zich dan toch nog voortijdig dood wil roken levert ook nog geld op door minder en dus goedkopere ouderenzorg.
Toch blijft die wiet ongezond, net als andere verdovende middelen waaronder in ieder geval alcohol en tabak. En frisdrank, verkeerd vet, te weinig bewegen en nog veel meer.
Wat eraan te doen is, is allang bekend – in ieder geval sinds schrijver dezes alweer tien jaar geleden in deze kolommen de oplossing bood: op gevaarlijke verslavingen moet dwangbehandeling worden gesteld. Intussen is er niets mee gedaan, dus toch maar weer eens kort samengevat: alcoholisme, andere drugsafhankelijkheden, gokverslavingen en nog veel meer moeten strafbare feiten zijn zonder sanctie maar mét dwangbehandeling, totdat de patiënt en dus ook de rest van de wereld ervan af is. In ieder geval moeten verslavingen verplicht worden onderzocht naar aanleiding van alle schaden aan derden – en eigenlijk ook bij schaden die mensen aanrichten aan zichzelf.
Alleen al in Nederland zou het duizenden voortijdige doden en gewonden schelen. Zelfs zou de maatregel kunnen worden uitgebreid en toegepast op: dwangmatige frisdrank- en vetconsumptie, zwaarlijvigheid in het algemeen, tot en met gebrek aan lichaamsbeweging als belasting voor al die stilzitters en voor de gezondheidszorg.
Het is immers allang bekend dat kwaliteit van leven en levensverwachting mede worden bepaald door lichamelijke conditie en spierkracht. Waarom dan geen verplicht periodiek onderzoek naar fysieke conditie, min of meer overeenkomstig onderzoek naar gevaarlijke verslavingen? Nog eenvoudiger: doe iedereen op groepsgymnastiek. (Terug naar school, hetgeen overigens voor de geestelijke vorming van grote delen van de bevolking evenmin kwaad zou kunnen.)
Afgezien van dwangbehandeling tegen gevaarlijke verslavingen is het misschien toch beter om mensen niet te dwingen maar te verleiden tot gezondere levens. Maak alcohol en andere gevaarlijke verdovende middelen (dus vrij te geven) veel duurder, net als verzekeringen voor dikke mensen die ongezond leven en nog veel meer. Dit lijkt oneerlijk, maar lees nog eens ‘Dik: de feiten’ (nog niet zo heel lang geleden ook alhier verschenen): overgewicht is het simpele gevolg van te veel calorieën. (Waar overmatige eetlust vandaan komt is inderdaad een ingewikkelder vraag.)
Wie dit stukje niet allang terzijde heeft gelegd zal zich afvragen: waar gaat dit eigenlijk over? Er wordt al zoveel geregeld, laat de mensen met rust! Ja, maar hier gaat het om een of eigenlijk de hoofdzaak: bescherming van leven, in ieder geval door voorkoming van overbodige doden.
Dat houdt niet op bij liberalisering van verdovende middelen en dwangbehandeling van verslaving. Minder voortijdige doden en meer volksgezondheid vooronderstellen veiliger verkeer, betere lichamelijke en met name geestelijke gezondheidszorg en nog veel meer.
De werkelijkheid leert anders. Zo worden ongekende bedragen besteed aan ‘bestrijding van Islamitisch terrorisme’ dat tot nu toe in Nederland enkele doden heeft gekost. Aan zelfmoordpreventie doet diezelfde overheid: praktisch niets. Zo is er meer.
Het zal nog wel even duren voordat er iets aan wordt gedaan. Intussen wordt de werktijd van het OM opgegeten door diezelfde verdovende middelen, ten koste van optreden tegen echte misdaad. Even zo goed is datzelfde OM drukdoende met bijzaken van euthanasie. Met leven of dood heeft dat al helemaal niets te maken. Het ging om niets meer dan de vraag of iemand die toch dood zou gaan nog langer moest lijden of daaruit mocht worden verlost. Daarover de volgende keer meer, net als over zin en doel van (dergelijke) strafrechtspleging in het algemeen.
