Henk van den Heuvel over deskundigen in de rechtszaal

Mr. van de week is Henk van den Heuvel. Hij is senior raadsheer bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven en is onlangs benoemd tot voorzitter van het College gerechtelijk deskundigen. Dit is het bestuur van het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD), de forensische kwaliteitsorganisatie voor de rechtspraak in Nederland.

Delen:

nrgd-04-01-2024-web-2048-1
Henk van den Heuvel (foto: NRGD)

Wat is het belangrijkste dat u in de komende periode als voorzitter van het College gerechtelijk deskundigen wil bereiken?
“Ik denk dat mijn voorgangers het NRGD stevig hebben neergezet voor de stafrechtketen. Ik zou graag zien dat we overgaan naar een nieuwe fase, waarbij ook deskundigen van andere rechtsgebieden gebruik kunnen maken van het NRGD-register. Dit zou ook kunnen helpen om deskundigen in bijvoorbeeld het bestuursrecht vaker te beëdigen en niet alleen als informant in te zetten, zoals nu nog vaak gebeurt. Hierdoor kan hun impact worden vergroot en versterken we de kwaliteit van de rechtspraak in algemene zin. Daar heeft iedereen baat bij.”

Hoe is het gesteld met de kwaliteit van de gerechtelijk deskundigen in Nederland?
“Ik denk dat deze over het algemeen hoog is, als er is altijd ruimte voor verbetering, ook binnen het strafrecht. Het NRGD vindt dat als onderzoeksresultaten worden geïnterpreteerd of scenario’s worden afgewogen op waarschijnlijkheid, duidelijk moet zijn welke methode daarbij is gebruikt. Ook de competenties van de deskundige in kwestie moeten helder zijn. De nieuwe forensische ISO-normen geven daarbij houvast. Het NRGD blijft investeren in de kwaliteit van deskundigen, alleen en samen met onze partners.”

U doet van alles op het gebied van recht en forensische wetenschap. Zo bent u voorzitter van de oefenrechtbank van het Nederlands Forensisch Instituut. Wat leren deskundigen van het ‘rechtbankje spelen’?
“Bij zo’n ‘Moot Court’ leren deskundigen op een begrijpelijke en consistente wijze aan ‘leken’ uit te leggen hoe ze hun onderzoek hebben uitgevoerd, hoe hun conclusies tot stand zijn gekomen en wat die betekenen. Daarnaast leren deskundigen welke grenzen de juridische context van een strafzaak stelt aan hun deskundigheid. Ze leren niet op de stoel van de rechter te gaan zitten.”

In een interview uit 2020 gaf u aan erg geïnteresseerd te zijn in onderwerpen als statistiek, scheikunde, natuurkunde en biologie. Waarom bent u toch rechten gaan studeren?
“Dat was toevallig: ik werd in eerste instantie uitgeloot voor een andere studie en toen ben ik rechten gaan doen. Ik vond de studie echter zo leuk dat ik ben doorgegaan. Later ben ik milieukunde gaan studeren omdat mijn interesse in bètavakken bleef bestaan. Ook in mijn latere MBA-opleiding waren economische en statistische vakken onderdeel van mijn opleiding.”

Wat vindt u zo interessant aan de schakeling tussen het recht en de forensische wetenschap?
“Door mijn belangstelling voor abstracte vakken en kennis van het recht belandde ik bij mijn eerste baan aan de TU Delft als enige jurist in een wereld van techneuten. Ik voelde me thuis in de rol van verbindende schakel tussen recht en techniek. Dat geldt nu nog steeds. Ik kan mijn interesses combineren en blijf het een uitdaging vinden deze twee werelden zo goed mogelijk met elkaar te verbinden.”

Zou er wat u betreft iets moeten veranderen aan de wijze waarop we in Nederland omgaan met experts en deskundigen in de rechtszaal?
“In de praktijk blijkt dat veel deskundigen niet of nauwelijks op zitting worden uitgenodigd voor een toelichting op hun rapport. Ik vind dat een gemiste kans. De forensische mogelijkheden ontwikkelen zich voortdurend en worden snel complexer. Dat maakt de interpretatie lastiger. Ik begrijp natuurlijk de wens in een strafzaak zo snel mogelijk tot een uitspraak te komen. Maar dat mag geen belemmering vormen om een deskundige op zitting nader te bevragen, wanneer de aard van de zaak daartoe aanleiding geeft.”

Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
“Voor mij is de Rechtspraak bewaker van democratie en rechtvaardigheid. Ik krijg er energie van daaraan elke dag bij te dragen.”

Wat is niet over u bekend, dat wel interessant is?
“Ik ben momenteel gedetacheerd vanuit het strafrecht in het bestuursrecht. Het is na al die jaren strafrecht fascinerend en leerzaam weer eens werkzaam te zijn op een ander rechtsgebied. Ik denk dat je daar een betere rechter van wordt.”

Wat staat er op uw bucketlist?
“Op nummer één: een rondreis door Japan.”

Welk boek las u het laatst?
“Levenslessen van 100-jarigen van Marjon Bolwijn. Ik vind het boeiend om te lezen welke lessen deze mensen in al die jaren met veel veranderingen hebben geleerd.”

Als u het voor het zeggen had, dan…?
“Wordt de Rechtspraak door de forensische wetenschap eerder betrokken bij nieuwe ontwikkelingen, zodat de rechters beter voorbereid zijn als ze hiermee worden geconfronteerd in een strafzaak. Daarnaast zou ik willen dat de Rechtspraak zich actiever opstelt richting de forensische wetenschap en veel duidelijker en eerder aangeeft aan welke informatie in de praktijk behoefte bestaat om in een strafzaak tot een afgewogen oordeel te komen.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven