Medewerkers van NS mogen staken. Dit recht is vastgelegd in het Europees Sociaal Handvest. Ondanks de verstrekkende gevolgen voor reizigers van deze stakingen, mogen werknemers geen schade ondervinden als gevolg van het participeren aan de stakingen. Dit recht is neergelegd in artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest. In het NS-arrest is door de Hoge Raad bepaald dat aan dit artikel directe werking toekomt. Een collectieve actie (lees: staking) die valt onder de reikwijdte van dit artikel is aldus rechtmatig. Het gevolg van deze kwalificatie is dat de NS-stakingen – ondanks de verstrekkende gevolgen voor reizigers – geduld moeten worden.
Geen beroep op artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest
Niet iedere collectieve actie valt onverkort onder de reikwijdte van dit artikel. In ieder geval vallen ‘reguliere’ stakingen onder de reikwijdte van dit artikel. Bij reguliere stakingsacties moet men denken aan de stakingsacties waarbij werknemers zich tegen de werkgever verzetten door middel van een werkstaking. Niet alle stakingen kunnen worden aangemerkt als typische werkstakingen. Niettemin kunnen dergelijke stakingen toch onder de reikwijdte van dit artikel vallen en hierdoor als rechtmatig worden aangemerkt, omdat de bijzondere elementen van die stakingen niet van dien aard zijn dat zij van doorslaggevende betekenis zijn bij de kwalificatie van de staking. Wanneer de staking echter te veel van de hierboven benoemde reguliere werkstaking afwijkt, dan valt de staking niet onder de reikwijdte van dit artikel. Dit heeft echter niet onverkort tot gevolg dat die staking onrechtmatig is. In dat geval dient men de staking te toetsen aan het nationale recht, namelijk het Burgerlijk Wetboek.
Wel onder de reikwijdte vallende maar niet toegestane staking
Let wel, niet iedere staking die onder de reikwijdte van dit artikel valt is toegestaan. In het NS-arrest is bevestigd dat medewerkers niet altijd het recht van dit artikel mogen uitoefenen, indien – met oog op artikel G van het Europees Sociaal Handvest – spelregels van zwaarwegende aard zijn geschonden en op grond van alle relevante omstandigheden van het geval de medewerkers in redelijkheid niet tot staken mochten overgaan.
