Eigenlijk moeten we blij zijn met het jaarlijkse gedoe over de Prinsjesdagstukken. Het is een kwaliteitstest voor de parlementaire journalistiek. Niet een onderling uitgereikte Nieuwspoortborrelprijs bepaalt het gezag van Frits Wester, maar zijn doorgaans succesvolle jacht op de miljoenennota. Waarom zouden we iemand de rest van het jaar geloven op zijn ‘Haagse bronnen’ als hij niet in staat is om een breed verspreid stuk als de begroting boven tafel te krijgen? Bovendien is het een gezondheidstest voor onze democratie. Journalisten durven openlijk te pronken met de resultaten van door hen uitgelokte strafbare feiten en er zijn gelukkig nog contacten tussen volksvertegenwoordigers en journalisten waar de rijksrecherche niet van weet. Maar bovenal is er geen echte angst voor echte represailles. Als er geen stukken meer uitlekken, pas dan moeten we ons zorgen gaan maken.
Zo bezien was het eigenlijk spelbederf van RTL om dit jaar aan de bestuursrechter te vragen de stukken via de Wob te openbaren. Maar het verzoek werd gedaan en nu ligt er een uitspraak van een van de fijnste pennetjes van bestuursrechtelijk Nederland, die van André Verburg. Daarin worden praktisch alle argumenten zonder veel omhaal naar de prullenbak verwezen, maar wordt tegelijkertijd juridisch gewicht toegekend aan één specifiek belang: het tegengaan van ongehinderde framing door de regering. Spindoctors van de coalitie laten soms goed nieuws uitlekken zonder dat media of oppositie dit nieuws kunnen verifiëren of van een context kunnen voorzien. En dat, zo gaat de redenering, zou eigenlijk niet moeten mogen.
Rechter Verburg woog de eenzijdige framing af tegen de zekerheid dat de stukken sowieso binnen een paar dagen openbaar zouden worden en wees de door RTL gevraagde voorziening niet toe. Dat laatste lijkt mij terecht. Alleen had hij het risico op framing wat mij betreft mogen afwegen tegen de waarschijnlijkheid dat de complete stukken ook zouden uitlekken. Nauwelijks een dag na de mondelinge uitspraak, een uur nadat de stukken onder strikt embargo naar de Kamer waren gegaan, zat Frits Wester er al weer mee te zwaaien. Leve de democratie die niet door de rechter hoeft te worden beschermd.
