Historische uitspraak: ‘Klimaseniorinnen’ zegevieren bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft een historische uitspraak gedaan in de klimaatzaak van een bezorgde groep oudere Zwitserse vrouwen tegen de Zwitserse regering. Deze uitspraak betekent niet alleen een overwinning voor deze vrouwen, maar zou ook verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor het klimaatbeleid wereldwijd.
beeld: Depositphotos

De uitspraak, waarbij Zwitserland werd beschuldigd van het schenden van ‘enkele mensenrechten’ door ontoereikende actie tegen klimaatverandering, markeert een keerpunt in de (juridische) strijd tegen de opwarming van de aarde. De zaak tegen de Zwitserse staat werd aangespannen door een groep van ongeveer 2000 oudere Zwitserse vrouwen, die hun zorgen uiten over de toenemende dreiging van klimaatverandering. Zij vrezen voor de veiligheid en het welzijn van (Zwitserse) burgers en betogen dat de opwarming van de aarde directe en verwoestende gevolgen heeft voor hun levens en de levens van toekomstige generaties. Concreet werden hun belangrijkste argumenten bijvoorbeeld gevormd door de toenemende dreiging van het gevaar van extreme hittegolven en hittestress, wat volgens hen een schending van (hun) mensenrechten inhoudt.

Voor het eerst heeft een internationaal gerechtshof geoordeeld over een kwestie met betrekking tot klimaatverandering waarbij een regering aansprakelijk wordt gesteld voor het schenden van mensenrechten door op ontoereikende wijze actie te ondernemen. De implicaties van deze uitspraak zijn waarschijnlijk dan ook verstrekkend. Dit geldt niet alleen voor de Zwitserse regering, maar ook voor andere regeringen. Deze uitspraak schept immers een precedent voor vergelijkbare klimaatzaken in de toekomst en zo kan de deur worden geopend voor meer juridische actie op dit gebied. Het laat zien dat individuen en groepen via juridische kanalen met succes kunnen strijden voor klimaatrechtvaardigheid. Bovendien betekent de bindende aard van uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat als er niet aan de uitspraak wordt voldaan, dit kan resulteren in boetes. Overheden, in dit geval de Zwitserse overheid, worden zo gedwongen om meer verantwoordelijkheid te nemen en daadwerkelijk maatregelen te treffen bij het bestrijden van klimaatverandering. 

De reacties op deze historische uitspraak zijn gemengd. De president van Zwitserland, Viola Amherd, reageert voorzichtig en benadrukt dat klimaat een belangrijk beleidspunt blijft voor haar land. Ze erkent dat deze uitspraak een duidelijk signaal afgeeft. Anderen, zoals demissionair klimaatminister Jetten, pleiten in het licht van deze uitspraak voor voortdurende actie op het gebied van klimaat. Jetten stelt dat het duidelijk is dat er te lang te weinig is gedaan tegen klimaatverandering en dat rechterlijke uitspraken eigenlijk niet nodig zouden moeten zijn voor adequaat klimaatbeleid. Landen zouden de urgentie van klimaatverandering zelf beter moeten inzien en een betere vertaalslag moeten maken naar maatregelen.

Deze uitspraak wordt door velen die streven naar een rechtvaardiger, ambitieuzer en duurzamer klimaatbeleid als een overwinning of zelfs mijlpaal beschouwd in de voortdurende strijd tegen klimaatverandering. Het benadrukt de noodzaak voor overheden wereldwijd om dringend en adequaat actie te ondernemen om de opwarming van de aarde aan te pakken om daarmee – onder andere – de mensenrechten van burgers te beschermen. Mogelijk, en hopelijk, dient het als inspiratiebron voor velen. Ook is met deze uitspraak de noodzaak van de collectieve actie en het belang van mensenrechtenbescherming, ook in het licht van klimaatverandering, eens te meer duidelijk geworden.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven