Je kent vast wel het gevoel dat je kunt hebben als je in een vliegtuig zit dat net opstijgt. Een kriebel in je buik. Gezonde spanning. Je hoopt dat het allemaal goed gaat. Als het sein ‘stoelriemen vast’ uitgaat, slaak je – al dan niet onbewust – een zucht van verlichting. Je vliegt.
Een vliegtuig moet veilig opstijgen maar ook veilig landen. Daarvoor ben je tijdens de vlucht overgeleverd aan de vaardigheden van de dienstdoende piloot. Deze piloot heeft betrouwbare en specifieke gegevens nodig om het vliegtuig veilig te vliegen. Zodat er tijdig kan worden bijgestuurd.
Als je net gaat werken, stap je ook op een vlucht. Dit keer ben je alleen geen passagier maar piloot. Jij bent verantwoordelijk voor het vliegen van jouw eigen vliegtuig. Niemand anders. Vliegen leer je niet in een weekje. Het vraagt om een complexe set van vaardigheden. De betrouwbare en specifieke gegevens waarvan een ervaren piloot weet dat ze nodig zijn, zul je je eerst eigen moeten maken. Daarvoor mag je leren welke gegevens relevant zijn én hoe je ze kunt interpreteren. Doe je dit niet, dan loop je het risico de controle over jouw vliegtuig kwijt te raken. Daarmee neemt de kans toe dat het vliegtuig crasht. Hoe zorg je er nu voor dat jij jouw vliegtuig veilig leert vliegen?
Als beginnend jurist en advocaat denk je misschien dat je veel weet maar als je eenmaal de praktijk betreedt, blijkt dat er vaak nogal een gat zit tussen de door jou opgedane theoretische kennis en hetgeen er in die veelal weerbarstiger praktijk van je wordt gevraagd. Dit betekent dat je vlieguren zult moeten maken. Daarbij mag je fouten maken, waarvan de omvang hopelijk geen catastrofale vormen zal aannemen. Een meer ervaren piloot aan jouw zijde is daarom onontbeerlijk. Jouw leeromgeving en jouw leerproces zijn daarin essentiële elementen voor succes. Daarvoor is het belangrijk om je bewust te zijn van twee mogelijke knelpunten in de begeleiding:
Knelpunt 1. Tijd
Leren kost tijd. Veelal gaat de praktijk van de betreffende praktijkbegeleider ook gewoon door. Vraag desondanks om tijd. Ook al is er tijdsdruk.
Knelpunt 2. Vereenzelviging
Ervaringsdeskundigen begeleiden vanuit hun – het klinkt als een open deur – eigen ervaring. Van ervaringen van anderen kun je veel leren. Doe dat ook vooral. Maar blijf alert op jouw persoonlijk kompas. Naarmate de ervaringsjaren vorderen, zul je steeds meer je eigen koers bepalen. Regelmatige consultatie van een copiloot blijft overigens relevant. Zo blijven we leren. Van en met elkaar.
