Het kan je absoluut niet ontgaan zijn de afgelopen week. Kranten stonden er vol van, Jinek wijdde er een uitzending aan, Lucky TV brandde haar handen eraan en SGP-voorman van der Staaij had het zwaar te verduren op alle mogelijke fronten. Als je nog steeds geen flauw idee heb waar ik op doel, dan zal ik het uit de doeken doen: de zogenaamde ‘Nashvilleverklaring’. Wat houdt dit in en hangt de opstellers of ondertekenaars mogelijk een strafrechtelijke vervolging boven het hoofd?
De Nashvilleverklaring is de Nederlandse vertaling van de zogenaamde ‘Nashville Statement’, een document dat in de VS door ruim 20.000 mensen ondertekend werd. De makers van het document vonden dat de moraal omtrent thema’s als homoseksualiteit, genderneutraliteit en transgenderisme te losbandig was en wilden zich hiertegen uitspreken. Het vertaalde document is door verschillende (orthodoxe) protestanten ondertekend. Vanwege de vele commotie die dit opriep in de media, gaat het Openbaar Ministerie de eventuele strafbaarheid van de Nashville-verklaring onderzoeken.
Strafrechtelijke opfrisser: groepsbelediging of (aanzetten tot) discriminatie ?
Waar commotie in de samenleving is, speelt het strafrecht ook nogal eens. Tijd voor mij om het Nederlandse Wetboek van Strafrecht open te slaan. Als uitgangspunt geldt uiteraard onze vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM) Dit is natuurlijk niet onbeperkt. Als je over de schreef gaat, kan het Openbaar Ministerie mogelijk zelfs haar vervolgingsmonopolie (herinner je je het nog van die colleges Strafrecht?) gebruiken om een strafrechtelijke vervolging tegen je in te zetten. De artikelen 137c en 137d Sr beschrijven twee delicten die het OM momenteel waarschijnlijk achter de schermen aan het onderzoeken is.
Voor de beide artikelen geldt:
- Zijn de woorden beledigend of discriminerend?
- Neemt de context het beledigende of discriminerende karakter weg?
- Is de uitlating onnodig grievend?
De context is bij dit alles cruciaal. Er wordt heel veel waarde aan iemands geloofsovertuiging gehecht. Ook al kwets, choqueer of verontrust jij daar je buurman, je vriendin of docent enorm mee. De opstellers en ondertekenaars zijn zeer strenge gelovigen, het is daarom vrij waarschijnlijk dat hier veel waarde aan gehecht wordt en de vrijheid van meningsuiting de vlag uit mag hangen.
Je bent me waarschijnlijk al een stap voor, ‘Wat nu als het onnodig grieft?’, dus: als je iemand bewust wilt kwetsen? Dan zou het OM wel een grote kans van slagen hebben qua vervolging. Die kans acht ik echter niet zo groot, mede gelet op de gehele context van de verklaring en de afzwakkende uitleg die er momenteel aan gegeven wordt door de opstellers.
Sancties
Oh ja, je bent misschien wel benieuwd welke sancties gelden hier, als het OM een zaak heeft?
- Als het gaat om de veroordeling van een individu: maximaal een jaar gevangenisstraf of een geldboete van €7600;
- Als het gaat om twee of meer verenigde personen (bijvoorbeeld de opstellers): een maximale gevangenisstraf van zowaar 2(!) jaar en een ook flink hogere boete van maximaal €19.000.
Dus eh, flink veel uurtjes vakkenvullen als je dat moet betalen.
En om jullie ook nog even de hersen te laten kraken, een afsluiter van de Franse schrijfster en filosofe Simone de Beauvoir: ‘De mens is vrij, maar vindt zijn beperking in zijn eigen vrijheid.’ Denk daar maar eens over na. En als de Trouw binnenkort kopt ‘OM inzake Nashville-verklaring’? Dan weet jij precies waar het over gaat!
Dit bericht is geschreven door Marieke Quaak.
