In-house is een al jaren bestaande interviewreeks waarin een kijkje wordt gegeven in de keuken van de bedrijfsjurist. Peter Milders, partner bij Voxius, heeft hiervoor destijds het initiatief genomen en zorgt ook nu nog voor de interviews en de periodieke bundeling daarvan. De waarde van deze veel gelezen interviews ligt in de mogelijkheid die collega-bedrijfsjuristen wordt geboden om eens te kijken hoe precies hun collega in het betreffende bedrijf de zaken aanpakt. Deze keer een interview met Jochem Oosting, sectormanager Juridische Zaken bij het Erasmus MC.
Het Erasmus MC in het hartje van Rotterdam is de grootste van de acht academische medisch centra in Nederland. En dat de toekomstplannen ambitieus zijn blijkt uit de vele bouwkranen op het terrein. Er wordt tot 2017 flink verbouwd en nieuw gebouwd. In een van de oude gebouwen van wat vroeger het Dijkzigt Ziekenhuis heette, het Z-Gebouw, treffend vernoemd naar het voormalige zusterhuis, zetelt Jochem Oosting, sectormanager Juridische Zaken. Vanaf grote hoogte wijst hij op de bijzondere vloer die op dat moment gebouwd wordt voor Daniël den Hoed, het kankercentrum van het Erasmus MC. Hier wordt veel met radio-actieve stoffen gewerkt, bescherming van de omgeving tegen straling is dus van belang. Oosting: “Tijdens de verbouwing blijft de winkel open zoals dat heet. Dat betekent een zeer ingewikkelde logistieke operatie want we hebben te maken met grote aantallen patiënten en bezoekers, en veiligheid, hygiëne en privacy moeten natuurlijk gewaarborgd blijven.”
Het Erasmus MC is een publiekrechtelijke rechtspersoon, ingesteld bij wet. De 12.000 werknemers zijn dus ambtenaren. Maar met een omzet van Euro 1,2 miljard lijkt het meer op een grote onderneming. Jochem Oosting legt uit dat het Erasmus MC drie taken heeft: patiëntenzorg (het ziekenhuis, ofwel ‘de bedden’), onderwijs (de medische faculteit) en onderzoek. De organisatie wordt bestuurd door een driekoppige Raad van Bestuur, van wie de vicevoorzitter tevens decaan is van de medische faculteit.
De afdeling Juridische Zaken
Zoals gezegd geeft Jochem Oosting leiding aan de afdeling. Deze afdeling wordt gevormd door drie juristen die zich uitsluitend met arbeidsrecht bezighouden, zeven bedrijfsjuristen met een breed werkveld en twee medewerkers die fungeren als secretaris van de Klachtencommissie. Oosting begon zijn loopbaan als corporate counsel bij Brabers en Partners waar hij onder andere de Stichting Code Geneesmiddelen adviseerde. Oosting: “Door deze werkzaamheden werd mijn belangstelling gewekt voor de gezondheidszorg en heb ik gekozen voor een loopbaan in die branche.” Na Brabers werkte hij als juridisch adviseur van de Raad van Bestuur van het Haga Ziekenhuis om vervolgens in 2009 bij het Erasmus MC in dienst te treden. Van de zeven bedrijfsjuristen is Marie José Blondeau degene met de meeste ervaringsjaren. Zij houdt zich vooral bezig met medische tuchtzaken, gezondheidsrecht en onderhoudt de contacten met politie en justitie. Een van de andere ervaren en gespecialiseerde juristen is Petra Toet (ex-Erasmus Universiteit) die zich toelegt op het bouw-, aanbestedings- en mededingingsrecht. Slechts één van de juristen is advocaat in loondienst. Dat is Anne-Marleen den Hertog (ex-Houthoff Buruma) die vooral medische tuchtzaken behandelt.
Jochem Oosting legt uit dat de juridische afdeling onderdeel uitmaakt van de zogenaamde Service Organisatie Kennis, een van de twee service-organisaties waarin de afdelingen op basis van hun werkzaamheden onder de Raad van Bestuur zijn gegroepeerd. Oosting: “Wij zijn door de aard van ons werk wel een bijzonder geval binnen onze service-organisatie, onder andere omdat wij voor de hele organisatie van het Erasmus MC werken. Ik heb dan ook regelmatig direct overleg met de Raad van Bestuur. Daarnaast is er een soort management team, genaamd Strategie, Beleid & Verantwoording. Ik maak deel uit van de flexibele schil van dit gezelschap.”
Het werk
De juristen behandelen alle voorkomende juridische zaken van het Erasmus MC met uitzondering van de gespecialiseerde intellectuele eigendomszaken. Met name de uitgebreide onderzoeksactiviteiten leveren veel IE-werk op. Deze belangen worden behartigd door een aantal gespecialiseerde juristen die niet tot de juridische afdeling behoren. De 12.000 medewerkers van het Erasmus MC zijn ambtenaren zodat op hen het ambtenarenrecht van toepassing is. De ambtenarenrechtelijke zaken worden behandeld door de drie arbeidsrechtjuristen.
De zeven bedrijfsjuristen behandelen alle voorkomende juridische vraagstukken. Allereerst zijn dat de reguliere juridische zaken zoals veel andere bedrijven die ook kennen: samenwerkingsovereenkomsten (met andere ziekenhuizen, revalidatiecentra en apotheken), aanbestedingszaken (er wordt veel samengewerkt met de afdeling Inkoop zoals bijvoorbeeld voor de huidige nieuwbouw) en mededingingszaken.
Maar door de aard van de organisatie hebben de juristen ook te maken met een aantal specifieke rechtsgebieden. Denk daarbij aan gezondheidsrecht, medisch tuchtrecht, medische ethiek, letselschade en privacy-bescherming. Jochem Oosting geeft van dit laatste een aantal voorbeelden: nabestaanden die het medisch dossier van een overleden patiënt willen inzien, of justitie die de medische details wil weten van de verwondingen van een slachtoffer van een misdrijf of van een verdachte van een geweldsmisdrijf. Ook komen regelmatig vragen op het bordje van de juristen waarbij het gaat om leven of dood, bijvoorbeeld bij orgaan-donaties. Deze bijzondere problemen kunnen zich elk moment van de dag voordoen en moeten met spoed worden behandeld. Daarom is er een juridische 24-uursdienst ingesteld. Jochem Oosting en Marie-José Blondeau ‘ draaien’ om de maand zo’n 24-uursdienst. Dit betekent dat zij in die maand 24 uur per dag, zeven dagen per week beschikbaar zijn voor spoedeisende vragen uit de organisatie. Oosting: “Je zit als jurist dus middenin het primaire proces van deze organisatie. Dat moet je ook echt interessant vinden als je hier werkt. Ik kijk bij de selectie van nieuwe juristen dan ook heel goed naar hun motivatie.”
Twee medewerkers van de afdeling zijn actief als secretaris van de Klachtencommissie. Deze commissie behandelt zowel klachten van het eigen personeel als van bezoekers en patiënten.
Jochem Oosting vertelt dat hij aanvankelijk begon als meewerkend voorman maar dat hij door de groei van de afdeling steeds meer managementtaken krijgt. Wel behandelt hij nog steeds de bijzondere dossiers. Als voorbeeld geeft hij de problematiek rond de wetenschappelijke integriteit, een onderwerp dat de laatste tijd veel in het nieuws is.
Huisadvocaten
Wanneer aanvullende expertise nodig is vindt incidentele inschakeling van advocaten plaats waarbij wordt gewerkt met verschillende kantoren. Oosting: “Wij kiezen niet zozeer voor een kantoor maar voor een advocaat die de specialistische aanvullende expertise kan bieden en met wie het klikt.” Zo wordt Gerard ‘t Hart van Houthoff Buruma geraadpleegd voor aanbestedingsrechtelijke zaken, adviseert Gerrit van der Veen van AKD in het gespecialiseerde bestuursrecht en Michel Jacobs van Ploum Lodder Princen bij specialistische mededingingsrechtelijke vraagstukken. Maar volgens Jochem Oosting wordt als een bepaalde kwestie daarom vraagt ook wel met advocaten van andere kantoren gewerkt, zoals bijvoorbeeld NautaDutilh en Sjöcrona Van Stigt.
Kennis en netwerk
Opleidingen en cursussen worden volgens Oosting vaak ad hoc gevolgd. De enige advocaat in loondienst behaalt uiteraard jaarlijks haar verplichte opleidingspunten. Een aantal juristen volgt de cursussen op het gebied van het gezondheidsrecht bij Van Benthem & Keulen in het kader van het Jura Actua-programma van dit kantoor. Daarnaast wordt intern regelmatig een jurisprudentie-lunch georganiseerd. Maar er wordt ook deelgenomen aan netwerken waarin kennis wordt gedeeld. Zo is Oosting lid van het JOAZ (Juridisch Overleg Academische Ziekenhuizen), een informeel gezelschap dat tweemaal per jaar bijeenkomt en waarin actuele ontwikkelingen worden besproken. Ten slotte is een aantal juristen lid van de Vereniging voor Gezondheidsrecht en van de Vereniging voor Bouwrecht.
