De meeste juristen en de organisaties waar ze werkzaam zijn, hebben kwaliteit hoog in het vaandel staan. Zij vinden het belangrijk om ten opzichte van hun cliënten en stakeholders uit te stralen dat zij op een professionele manier met hun vak bezig zijn. Dat betekent dat zij vakinhoudelijk goed moeten zijn en moeten zorgen dat zij up-todate blijven. Daar gaat dan ook in de praktijk veel aandacht en energie naar uit. Zo wordt er veel tijd en geld geïnvesteerd in vakinhoudelijke cursussen en jurisprudentie besprekingen.
Maar professionaliteit en kwaliteit is meer dan alleen de vakinhoud. Een professionele organisatie dient ook op een professionele manier om te gaan met de mensen die er werkzaam zijn en met de organisatie. En daar wringt in de praktijk de schoen. De afgelopen maanden heb ik weer veel trainingen en presentaties gegeven over het begeleiden en opleiden van juristen. Ik verbaas me regelmatig over de weerstand die ik bij juristen tegenkom om zich te verdiepen in het begeleiden van mensen. Coachingsvaardigheden doen ze af als ‘te soft’ of ‘zo werkt het niet in de praktijk’. Het lukt me meestal wel om dat tijdens een training of workshop te doorbreken, maar dat betekent niet dat het in de praktijk ineens heel anders gaat. Daar is meer voor nodig. Namelijk introspectie en retrospectie.
Met andere woorden zelfrefl ectie, het kritisch naar jezelf durven te kijken en lering trekken uit het verleden. Ik zie in de praktijk dat juristen het lastig vinden om zich zelf vragen te stellen zoals: wat doe ik?, wat zeg ik?, hoe gedraag ik mij?, hoe komt dit?, doe ik het goede?
En als je deze vragen al aan jezelf durft stellen, dan bestaat er altijd nog een grote kans dat je de oorzaak buiten jezelf legt (‘het kwam door de omstandigheden’ of ‘het lag aan de ander’) en daardoor niet toekomt aan je eigen aandeel in een probleem.
Tijd is natuurlijk ook een lastig element. Voor een goede refl ectie is het belangrijk om enige rust en afstand te hebben en dat is lastig in een hectische praktijk. Toch zijn introspectie en retrospectie door professionals naar mijn mening belangrijke bouwstenen voor het bewaken van de kwaliteit in een organisatie. Dit dient door de leiding te worden gestimuleerd. Zij kunnen op verschillende manieren uitdragen dat zij het belangrijk vinden dat professionals aan zichzelf werken. Bijvoorbeeld door het bevorderen van intervisie of het opzetten van leiderschapsprogramma’s. Een goede evaluatie hoort daar ook bij.
Medisch specialisten worden verplicht om eens per jaar een evaluatiegesprek te voeren met een collega. Voorafgaand aan dat gesprek moet de specialist zichzelf evalueren aan de hand van een vragenlijst. Tevens vraagt de assessor, degene die het gesprek voert, input voor het gesprek aan collega’s, werknemers en patiënten. Na afl oop van het gesprek worden er verbeteracties afgesproken. Ik zou ervoor pleiten dat dit systeem ook in organisaties van juristen wordt toegepast. Een aantal organisaties heeft dit ook al, maar het duurt even voordat het ook echt is ingeburgerd. Voor veel organisaties van juristen ligt op dit vlak nog een grote uitdaging.
Mr. M. van de Griendt is adviseur bij Dialogue Coaching & Consultancy. Eerder was zij advocaat en rechter-plaatsvervanger. In deze column zal zij uiteenlopende onderwerpen op het gebied van management van juridische professionals bespreken.
