Het huwelijksvermogensrecht is nog geen paar maanden gewijzigd, of minister Dekker heeft al een wijzigingsvoorstel gedaan. Wie toch in algehele gemeenschap van goederen wil trouwen zou dat bij de burgerlijke stand moeten kunnen aangeven, in plaats van naar de notaris te moeten. Kandidaat-notaris/docent Lucienne van der Geld is het daar niet mee eens, vertelt ze in een interview in het nieuwe nummer van Mr. dat aanstaande vrijdag verschijnt. “De minister wil dat we de in potentie meest gevaarlijke vorm van gemeenschap van goederen aanbieden als een gratis dingetje waarvoor je kunt kiezen bij de burgerlijke stand. Dat is een fout signaal.”
Lucienne van der Geld is directeur van het Netwerk Notarissen, een landelijke kennisorganisatie waarbij ruim 160 notariskantoren zijn aangesloten. Daarnaast is ze als docent verbonden aan het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit en is ze ook nog regelmatig te vinden op een notariskantoor. Ze is het frisse gezicht van het moderne notariaat: ze twittert onder de naam @Lucy’s law, ze treedt regelmatig op als vriend van het radioprogramma Nieuws & Co en staat zo nodig consumentenprogramma’s als Radar te woord.
Geen politiek onderwerp
Sinds 1 januari geldt in het huwelijksvermogensrecht het regime van de beperkte gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alleen de goederen die zij tijdens hun huwelijk samen opbouwen in de gemeenschap vallen. Wie ondanks deze wettelijke regeling toch in algehele gemeenschap wil trouwen, moet daarvoor naar de notaris. Omslachtig en te duur, vindt minister Dekker voor Rechtsbescherming. Hij heeft voorgesteld dat stellen bij de burgerlijke stand de mogelijkheid krijgen aan te geven wat ze willen: alles samen of beperkt.
Van der Geld is ongelukkig met dit voorstel. Netwerk Notarissen liet onlangs een enquête uitvoeren waaruit bleek dat slechts dertien procent van de bruidsparen alsnog naar een notaris stapt om een algehele gemeenschap van goederen af te spreken. De behoefte van mensen aan een andere regeling dan de wettelijke lijkt dus gering. Maar er is nog een andere reden waarom Van der Geld bezwaar maakt tegen Dekkers plannen. “We hebben net een intensieve wetgevingsprocedure achter de rug, met nogal wat tegenstanders. Inmiddels zitten twee van die tegenstanders – het CDA en de ChristenUnie – in de nieuwe coalitie en prompt zouden we een wet die we net hebben veranderd weer moeten veranderen. Dat vind ik niet getuigen van een betrouwbare overheid. Dit moet geen politiek onderwerp zijn. De minister wil dat we de in potentie meest gevaarlijke vorm van gemeenschap van goederen aanbieden als een gratis dingetje waarvoor je kunt kiezen bij de burgerlijke stand. Dat is een fout signaal.”
Dat gevaar zit volgens Van der Geld vooral in schulden. Want in een algehele gemeenschap van goederen worden niet alleen de lusten gedeeld, maar ook de lasten. “Iemand die een onderneming heeft en failliet gaat, trekt zo ongewild zijn partner mee. Iemand die wil scheiden van haar gokverslaafde echtgenoot, moet in het uiterste geval opdraaien voor diens gokschulden. Juist daaraan wilde de nieuwe wet die inging 1 januari 2018 een einde maken.”
Dat een ambtenaar van de burgerlijke stand in plaats van de notaris wordt gesteld, is niet het probleem. Wel zouden mensen dan voor alle mogelijke huwelijkse voorwaarden moeten kunnen kiezen, en niet alleen voor de algehele. Bovendien moeten mensen goed worden voorgelicht. “Als mensen goed worden geïnformeerd, kunnen ze op andere gedachten komen. Maar de regering zegt: we willen notariskosten wegnemen. Alsof je mensen daarmee beloont! Terwijl ze uiteindelijk veel duurder uit kunnen zijn mochten er later in het leven schulden ontstaan.”
Virtuele nalatenschap
Van der Geld dankt haar bekendheid mede aan haar pleidooi dat mensen hun ‘virtuele nalatenschap’ moeten regelen, omdat er naast ‘offline sterven’ ook ‘online sterven’ bestaat. “Mensen realiseren zich onvoldoende dat ze functioneren in een digitale werkelijkheid die na hun dood blijft bestaan”, legt ze uit. “Een Spotify-abonnement, bitcoins, een Facebookaccount, een geheime alias op Second Love of een profiel op Tinder, het blijft allemaal bestaan, ook als jij er niet meer bent. Doodgaan op social media is heel lastig als je niets hebt geregeld.”
Van der Geld pleit ervoor dat wel te doen. “Regel de dingen zolang je het kunt. Maak een lijst van al je online activiteiten met alle passwords erbij, benoem een socialmedia-executeur, opdat nabestaanden na jouw dood niet eindeloos worden geconfronteerd met onbetaalde rekeningen van onopzegbare contractuele verplichtingen of vrolijke felicitaties voor verjaardagen die nooit meer zullen worden gevierd. Leg dat lekker vast bij een notaris en weet je bevrijd van heel veel sores. Het is vreselijk voor nabestaanden als ze niet bij je spullen kunnen komen. Kijk: op mijn telefoon staat alles verzameld wat ik digitaal heb in apps. Maar daartoe moet iemand wel toegang hebben voor mijn telefoon. Ik open mijn telefoon met een vingerafdruk en ik stel het op prijs om met die vinger te worden begraven. Dus daarom is er naast de vingerafdruk een code op de telefoon, maar die code zal ik iemand moeten vertellen. Zoiets simpels, daarmee begint het hele verhaal. Als je niet weet wat iemand heeft, of heeft vastgelegd, dan kom je daar ook nooit achter. Er zijn online geen instanties die je kunt raadplegen. In de cloud is er geen bank die je kunt bellen of een belastingdienst die inzage in gegevens heeft. De cloud is een blackbox. Zonder toegang daartoe weet eigenlijk niemand wat er digitaal van jou overblijft.”
Lees hier het gehele interview met Lucienne van der Geld.
