Mr. van de week is prof. Jon Schilder (hoogleraar Staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit). Schilder sprak vrijdag zijn oratie uit: ‘De drang tot dwang, Over bemoeizorg en bemoeizucht van de lokale overheid’. De oratie gaat over de nieuwe dwangmiddelen waarmee lokale overheden een halt proberen toe te roepen aan verloedering en overlast.
Wat is de centrale stelling van uw oratie?
Dat er veel kan en moet verbeteren aan de wijze waarop lokale overheden overlast te lijf gaan in probleemwijken. Ik vind dat het gehele pakket aan vrijheidsbeperkende maatregelen – samenscholingsverboden, gebiedsontzeggingen, uithuisplaatsingen, huisbezoeken, interventies achter de voordeur – onvoldoende wettelijke grondslag heeft, dan wel dat de toepasselijke regels te weinig rechtszekerheid bieden.
Wat is daarvan de relevantie voor het recht?
We leren elke eerstejaars dat de overheid alleen ingrijpende maatregelen neemt jegens burgers wanneer daar een solide wettelijke basis voor is. Daar zijn goede redenen voor, die ik hier niet hoef uit te leggen.
Tot welke aanbevelingen komt u?
Voor wat betreft de bestrijding van overlast op straat pleit ik voor een meer uniforme regeling van vrijheidsbeperkende maatregelen. Dat is winst voor de burger én overheid.
Ten aanzien van de opgelegde bemoeizorg achter de voordeur bepleit ik a) meer aandacht van onze volksvertegenwoordigers voor dit verschijnsel b) een betere rechtspositie van degenen die daarmee worden ‘geholpen’.
Is het in lijn met/een breuk t.o.v. de bestaande leer/jurisprudentie? En zo ja, waarom is uw idee beter?
Rode draad in mijn betoog is de gebondenheid van de overheid aan de wet, dat is ook de heersende leer. Mijn kritiek is dat in de praktijk – met de beste bedoelingen – te veel van dit beginsel wordt afgeweken.
Wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Paul Scholten – nog steeds.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Art. 9 Grondwet, waarin het recht tot vergadering en betoging wordt erkend. Niet alleen omdat dit een goede grondwettelijke regeling is, maar ook omdat dit artikel voldoende stof opleverde voor een proefschrift aan het begin van mijn loopbaan…
Welk wetsartikel het slechtst?
Op dit moment vind ik dat art. 174a Gemeentewet, een bepaling die onvoldoende duidelijkheid biedt wanneer de burgemeester een woning kan sluiten wegens overlast.
Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?
De ondersteuning in mijn vorige baan (bij het ministerie van BZK) van minister Pechtold tijdens de kabinetscrisis die tot zijn vertrek leidde. Dat was echt staatsrecht in de praktijk, met veel emotionele taferelen bij alle betrokkenen. Een goede tweede is natuurlijk de dag van de oratie.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
De Kluwernavigator blijkt bovenaan te staan in het lijstje Favorieten, maar ik wil geen reclame maken en zeg daarom: www.rechtspraak.nl.
Welk boek las u het laatst?
De ‘asocialen’, van Ben Maandag en Tonny van der Mee. Een boek dat ten onrechte wat in de schaduw staat van Het Pauperparadijs van Suzanna Jansen.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Het klinkt saai, maar het liefst met mijn vrouw, mits we een goede oppas hebben voor de kinderen. Anders moeten zij ook mee.
Weet u een goede Mr. van de Week? Mail ons: office@mr-magazine.nl