Twee jaar geleden duikelde Nederland van de vierde naar de twintigste plaats op de ranglijst. Vorig jaar was de kinderrechtensituatie weer iets verbeterd, wat een negentiende plek opleverde. Maar in de nieuwste KidsRights Index valt Nederland zelfs buiten de top twintig en moeten we het met plek 21 doen. In de woorden van voorzitter Marc Dullaert van KidsRights: “Nederland heeft de basale kinderrechten onvoldoende op orde en is niet voorbereid op de digitale toekomst.”
Griekenland bovenaan
De KidsRights Index is een initiatief van de internationale kinderrechtenorganisatie KidsRights, die hiervoor wereldwijd onderzoek doet, samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam. Voor de ranglijst worden 194 landen bekeken. In de top vijf staan dit jaar Griekenland, IJsland, Luxemburg, Duitsland en Monaco. Helemaal onderaan staan Afghanistan en Zuid-Soedan.
Lage vaccinatiegraad
De score van Nederland blijft gelijk op de gebieden ‘bescherming’, ‘het creëren van een gunstig klimaat voor kinderrechten’ en ‘onderwijs’, maar daalt ten opzichte van andere landen op de gebieden ‘leven’ en ‘gezondheid’. Het onderzoek noemt verschillende zorgelijke ontwikkelingen in Nederland, zoals de lage vaccinatiegraad, online beelden van seksueel misbruik van kinderen, gebrek aan besluitvorming over asiel en migratie, kinderarmoede en de kwaliteit van jeugdzorg.
Sociale media
Ook reageert Nederland “inadequaat” op het verslechterde mentale welzijn van kinderen door problematisch gebruik van sociale media. De aanpak van dit probleem staat nog in de kinderschoenen. Weliswaar volgt Den Haag de richtlijnen van de Europese Unie, vooral gericht op databescherming zoals bij het tegengaan van financiële misleiding en de Algemene Verordening Gegevensbescherming, maar er is nog geen specifieke wetgeving.
Doorschieten
Overigens is de aanpak van dit vraagstuk volgens de onderzoekers nergens op orde. Waar het ene land te weinig doet, schiet het andere land door. Australië verbiedt kinderen onder de zestien jaar vanaf eind dit jaar de toegang tot sociale media. Zo’n algemeen verbod maakt echter weer inbreuk op politieke en burgerrechten van kinderen, waaronder hun recht op informatie, privacy, vereniging, gezondheid, ontwikkeling en onderwijs, zoals vastgelegd in het Verdrag Inzake de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties.
Wake-up call
Dullaert noemt de uitkomst van de KidsRights Index 2025 “een wake-up call die we niet langer kunnen negeren”. Hij dringt erop aan dat de overheid aan de slag gaat met de maatregelen die in het onderzoek worden geadviseerd, zoals het beoordelen van sociale mediaplatforms op basis van kinderrechten en het verplichten van leeftijdsverificatie.
