In het overzicht van de tuchtrechtelijke uitspraken van de afgelopen weken viel ons op dat er veel uitspraken zijn over klachten afkomstig van de wederpartij. Het aantal klachten dat van de wederpartij afkomstig is, is de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen. Overigens wordt net iets vaker geklaagd over de eigen advocaat (280 keer in 2023). Klagen is laagdrempelig, juridisch niet erg complex en de behandeling door de Raad van Discipline is kosteloos, afgezien van een beperkt bedrag aan griffierechten (50 euro). Dat maakt het eenvoudig om ongenoegen over bijvoorbeeld de afloop van een zaak te uiten door middel van het indienen van een klacht over de advocaat van de wederpartij. Daar is op zichzelf niks mis mee, gesteld dat die advocaat ook daadwerkelijk tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. De klachtenprocedure mag evenwel niet worden gebruikt om de advocaat van de wederpartij er bijvoorbeeld toe te bewegen zich aan een zaak te onttrekken of te laten afzien van het instellen van hoger beroep. Veel klachten worden dan ook ongegrond verklaard, maar dat geldt zeker niet voor allemaal.
Op 13 mei 2024 heeft de Amsterdamse Raad van Discipline respectievelijk de voorzitter van die Raad, over drie klachten tegen de advocaat van de wederpartij geoordeeld.
In de eerste uitspraak (ECLI:NL:TADRAMS:2024:93) werd een klacht over de advocaten van de wederpartij ongegrond verklaard. In deze zaak die ging over verzekeringsfraude werd het toetsingscriterium zoals dat bij klachten tegen de advocaat van de wederpartij wordt gehanteerd nog eens duidelijk uit de doeken gedaan.
“Het algemene uitgangspunt is dat advocaten veel vrijheid hebben om te doen wat in het belang van hun cliënt nodig is. Partijdigheid is niet zonder reden een belangrijke kernwaarde voor advocaten (artikel 10a Advocatenwet). Toch is die vrijheid niet onbeperkt. Advocaten mogen zich bijvoorbeeld niet onnodig kwetsend uitlaten over de wederpartij. Ook mogen zij niet bewust onjuiste informatie geven. Tot slot hoeven zij in het algemeen niet af te wegen of het voordeel dat zij voor hun cliënt willen bereiken met de middelen waarvan zij zich bedienen, opweegt tegen het nadeel dat zij daarmee aan de wederpartij toebrengen. Wel moeten zij zich onthouden van middelen die op zichzelf beschouwd ongeoorloofd zijn of die, zonder dat zij tot noemenswaardig voordeel van zijn cliënt strekken, onevenredig nadeel aan de wederpartij toebrengen.”
Onder toepassing van dit criterium werd in deze uitspraak geoordeeld dat de betreffende advocaten als partijdige belangenbehartigers waren opgetreden en dat niet was komen vast te staan dat de advocaten daarbij de belangen van klager ontoelaatbaar hadden geschaad zonder daarbij voor de eigen cliënt noemenswaardig voordeel na te streven.
Ook in de tweede uitspraak op die dag, ditmaal van de voorzitter van de Raad over een klacht tegen een advocaat van een verhuurder, werd geoordeeld dat de handelwijze van die advocaat niet zodanig was dat zij daarmee de grenzen had overtreden die zij in acht diende te nemen jegens de wederpartij (ECLI:NL:TADRAMS:2024:91). Er was weliswaar stevig gediscussieerd tussen partijen en er waren de nodige sommaties verstuurd, maar dat hoort bij de taak die een partijdige belangenbehartiger nu eenmaal heeft, zo oordeelde de voorzitter. De communicatie kon bovendien niet als intimidatie of bedreiging worden gekwalificeerd.
Op dezelfde wijze werd geoordeeld in een zaak waarbij de klacht zich richtte tegen de advocaat van de wederpartij in een familiezaak (ECLI:NL:TADRAMS:2024:92). De klacht luidde dat onredelijk korte termijnen werden gehanteerd voor de uitvoering van sommaties en dat werd gedreigd met het instellen van juridische maatregelen zonder dat werd gecontroleerd of de daarvoor ontvangen gegevens van de eigen cliënte wel correct waren. De voorzitter van de Amsterdamse Raad oordeelde onder toepassing van het vaste toetsingscriterium dat niet is gebleken dat de beklaagde advocaat had gehandeld op een zodanige wijze dat de belangen van de wederpartij, die zelf ook werd bijgestaan door een advocaat, nodeloos en op ontoelaatbare wijze waren geschaad. Ook in de uitspraak van de Raad van Discipline Arnhem-Leeuwarden van 21 mei 2024 (ECLI:NL:TADRARL:2024:139) en van de voorzitter van de Raad van Discipline Den Bosch van 23 mei 2024 (ECLI:NL:TADRSHE:2024:72) werd een klacht tegen de advocaat van de wederpartij ongegrond verklaard.
Is dan elke klacht van een wederpartij gedoemd om te mislukken? Uiteraard niet. Maar gelet op de kernwaarde partijdigheid en de vrijheid die een advocaat toekomt bij de behandeling van de zaak, worden klachten van de wederpartij door de tuchtrechter wel strikt getoetst en dienen de grenzen van het toelaatbare duidelijk te zijn overschreden, wil de klacht gegrond worden verklaard.
Wij vinden dat de tuchtrechter rekening zou moeten houden met de mogelijke drijfveren en werkelijke belangen van de wederpartij-klager. De bedoeling van het tuchtrecht is het beschermen en bewaken van de kwaliteit van de advocatuur en het waken tegen onzorgvuldig handelen van advocaten (ECLI:NL:TADRAMS:2024:23). Achteraf kan in ieder dossier wel een wat minder genuanceerde uitlating worden gevonden, of een ongelukkige stelling over feiten die later in de procedure toch iets anders bleken te liggen. Ook factoren zoals druk of emoties bij partijen bepalen de dynamiek tijdens de behandeling van een zaak. Achteraf bezien had het misschien rustiger, welwillender of efficiënter gekund. Daarmee is niet onmiddellijk laakbaar gedrag van de advocaat gegeven. Advocaten zitten nu eenmaal in de business van het professioneel ruziemaken. Als het de wederpartij-klager duidelijk te doen is om ongenoegen, wraak of financieel gewin, dan moet daar wat ons betreft geen podium aan gegeven worden. Niet klagen, u heeft de zaak gewoon verloren.
