Bij verplichte bedrijfstakpensioenfondsen (Bpf) geldt het uitgangspunt: geen premie afgedragen door de werkgever, toch een pensioenrecht. Dat is inherent aan de verplichtstelling.
Als een Bpf er nu achter komt dat een werkgever niet is aangesloten, wordt deze alsnog aangeslagen voor de afgelopen jaren, met hooguit een discussie over de termijn gezien de verjaringsbepalingen. De duur van de verjaring hierbij is overigens nog altijd in de rechtspraak niet honderd procent uitgekristalliseerd, maar gaat in ieder geval vijf jaar terug.
Of de werkgever dan nog de eigen bijdrage op de werknemers kan én wil verhalen, is maar de vraag. De hoofdregel is immers dat een werknemer alleen premie betaalt voor de opbouw ‘in dit jaar’ en niet voor het verleden.
Als de premie niet (volledig) verhaald kan worden op de werkgever, hebben werknemers dus toch een recht. Op basis van de huidige wetgeving kan een extra pensioenlast voor het fonds ‘makkelijk’ uit het solidaire vermogen/buffers gehaald worden. Dat is ook inherent aan de (zo geroemde) verplichtstelling, collectiviteit en solidariteit.
Maar in het nieuwe systeem worden alle gelden verdééld over de deelnemers en blijft er maar een hele kleine buffer van één procent over voor ‘administratieve’ zaken en dus niet bekende deelnemers. En als dat tegenvalt, is het uiteraard lastig om de ‘persoonlijke pensioenvermogens’ van de deelnemers daarmee te belasten, met als gevolg dat hun uitkering lager wordt. Juridisch lastig, communicatief niet te doen.
Opportunisme
Daarnaast blijkt met enige regelmaat dat er achteraf te veel pensioen betaald is, of te weinig. Hetzij omdat er een echte fout is gemaakt, hetzij omdat eerst achteraf er de juistheid was. Nu zullen werknemers natuurlijk opportunistisch zijn. Als ze te veel hebben gekregen, piepen ze niet, als ze te weinig hebben gekregen juist wel. En juist met alle communicatie omtrent de nieuwe wet, zullen deze zaken naar voren komen.
Schijnzelfstandigen
Hetzelfde doet zich inmiddels voor met betrekking tot schijnzelfstandigen. Dit naar aanleiding van de Deliveroo-uitspraak. Als achteraf blijkt dat een zzp’er toch een loondienstverband had (moeten hebben), had hij aangemeld moeten worden bij het fonds. Als de werkgever echter niet niet bestaat – zoals bij Deliveroo –, kan het fonds de premie niet verhalen, maar heeft de werknemer wel een recht.
Pensioenfondsen op jacht
Gezien bovenstaande problematiek, doen op dit moment fondsen – en vooral hun commerciële uitvoerders – er alles aan om de data op orde te krijgen. En ‘jagen’ op vergeten werkgevers. En gaan zover dat ze geld dat – al dan niet ten onrechte – te veel betaald is aan gepensioneerden, proberen terug te halen. Met wat mij betreft weinig ‘menselijke’ maat. DNB/AFM hebben enige jaren gelden een onderzoek gehouden, waaruit bleek dat op het moment van toetsing, zo’n twintig procent van de data niet klopte. Vroeger was dit geen echt groot issue, immers na aanpassing klopt het weer. Met met het uur ‘u’ van de Wet Toekomst Pensioenen, ligt het wat precairder.
Wees kritisch
Als een fonds zich dus meldt bij een werkgever of een werknemer, wees dan zeer kritisch op de juistheid van de aantijging. En vertrouw primair op de eigen kijk op zaken. Bewaar dan ook, zeker vanaf nu, alle pensioenbescheiden zodat het zo goed mogelijk geverifieerd kan worden. Bij twijfel, niet betalen vooralsnog!
