Peter Blok over privacy-uitspraken en corona-apps

Delen:

image

Meester van de week is Peter Blok, hoogleraar octrooirecht en privacyrecht aan de Universiteit Utrecht en raadsheer bij het gerechtshof in Den Haag. Hij geeft 12 mei een online jurisprudentielunch waarin hij ingaat op rechtspraak op het gebied van privacyrecht en persoonsgegevens.

Oorspronkelijk zou de lunch in een Amsterdams etablissement plaatsvinden. Jammer dat de deelnemers nu met hun eigen boterhammen voor een scherm moeten zitten om te horen wat u te vertellen heeft?
Het is minder leuk, maar ik ben blij dat het kan doorgaan in deze bijzondere tijd. Het heeft ook voordelen, het scheelt bijvoorbeeld reistijd.

Wat is de opmerkelijkste uitspraak op privacygebied van de afgelopen tijd?
De uitspraken die de Raad van State op 1 april heeft gedaan over de mogelijkheid om via de bestuursrechter schade te claimen bij schendingen van de AVG zijn zeker het opmerken waard. Op een creatieve manier heeft de Raad van State de procedurele mogelijkheden om schadevergoeding te krijgen verruimd.

Heeft de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), nu bijna twee jaar geleden, tot veel jurisprudentie geleid?
Uitgaande van de hype rondom de invoering van de AVG zou je een enorme groei in de toestroom van zaken verwachten. In dat licht valt het mee. Er zijn het afgelopen jaar circa 200 AVG-uitspraken gepubliceerd op rechtspraak.nl. Dat aantal past in de trend dat het gegevensbeschermingsrecht een steeds belangrijker rol speelt in de rechtspraak, maar die trend was al lang voor de invoering van de AVG in gang gezet.

We kunnen ons voorstellen dat u als wetenschapper de ontwikkeling van ‘corona-apps’ met argusogen volgt. Denkt u dat zo’n app er gaat komen?
Het goede nieuws is dat er al vanaf het begin van de ontwikkeling van de app wordt nagedacht over waarborgen op het gebied van privacy en bescherming van persoonsgegevens. De meeste problemen ontstaan als men eerst een technologie ontwikkelt en daarna kijkt hoe die ‘privacy-proof’ kan worden gemaakt. Dan blijkt het vaak heel lastig, complex en duur om alsnog voldoende waarborgen in te bouwen. Het is dan ook goed dat de minister is teruggegaan naar de tekentafel en in samenspraak met deskundigen eerst onderzoekt welke gegevens voor welke doel noodzakelijk zijn. Het zou uniek zijn als de uitkomst van dat onderzoek zou zijn dat de app niet noodzakelijk is. Ik verwacht dus dat er wel een app komt, maar word graag verrast.

Knelt de combinatie wetenschap-rechtspraak wel eens?
Dat ik onderdeel ben van de rechterlijke macht beperkt de mogelijkheden mij als wetenschapper te mengen in politieke debatten en scherp stelling te nemen in concrete juridische kwesties. In die zin knelt het. Tegelijkertijd verrijkt mijn wetenschappelijke werk mijn rechterlijke werk en levert mijn rechterlijke werk inzicht en inspiratie voor mijn wetenschappelijke werk. Per saldo is de combinatie voordelig.

Als u het voor het zeggen had, dan…?
Deze vraag werd mij ook gesteld tijdens de selectiegesprekken voor de rechterlijke macht. Ik weet nog dat ik toen begon te hakkelen en niet veel verder kwam dan wat platitudes over de rechtsstaat. Ik was daar destijds ontevreden over, maar achteraf is het misschien wel een goede eigenschap voor een rechter. De rechter is hoeder van de democratische rechtsstaat, maar het is niet de bedoeling dat de rechter via vonnissen zijn eigen blauwdruk van de ideale samenleving gaat uitrollen.

Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Mijn oratie heb ik als een hoogtepunt ervaren. Het is een prachtig ritueel en brengt je persoonlijke en professionele leven op een feestelijke manier samen.

Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Een paar jaar geleden las ik het verhaal van een man uit het Friese dorpje Wommels die in de oorlog in het verzet had gezeten, Joden had geholpen en daarvoor gevangen was gezet in kamp Vught. Toen deze man na de bevrijding zag dat ‘moffenmeiden’ en NSB’ers publiekelijk werden vernederd door de Nederlandse Orde Dienst greep hij weer in en nam hen in bescherming. Nederland was niet bevrijd om dezelfde methoden toe te passen als die hij had ondervonden in het kamp, schreef hij in zijn dagboek.
Dat deze man in verzet ging tegen de Duitsers is al enorm lovenswaardig. Dat zijn rechtvaardigheidsgevoel overeind bleef toen de rollen omdraaiden, is ongekend. Ik kan alleen maar hopen dat ik de helft van zijn moed en integriteit kan opbrengen als ik ooit in een vergelijkbare situatie kom.

Wat is niet over u bekend, dat wel interessant is?
Ik heb naast rechten filosofie gestudeerd. De minst op nut gerichte studie en tegelijkertijd de studie die het langst van nut blijft.

Welk boek las u het laatst?
Ik heb net De pest van Albert Camus uit. Ik dacht dat het interessant zou zijn om dat boek nu te lezen, omdat we momenteel in een tot op zekere hoogte vergelijkbare situatie verkeren als bij een uitbraak van de pest. Die vergelijkbare omstandigheden maken echter dat het verhaal normaler lijkt dan het eigenlijk is. Toch ben ik niet teleurgesteld. Het boek staat vol rake observaties over het leven in tijden van een plaag (“Niets is minder sensationeel dan een plaag. Alleen al door hun lange duur zijn grote rampen eentonig.”) en het leven in het algemeen (“Het kwaad in de wereld komt bijna altijd voort uit onwetendheid, en goede bedoelingen die niet gestuurd worden door het verstand kunnen evenveel schade aanrichten als boosaardig opzet.”)

Met welke beroemdheid zou u in quarantaine willen?
Ik ben wel even klaar met de quarantaines en een voortzetting met een celebrity lijkt me al helemaal een straf.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven