Coach Moszkowicz wijst kritiek collega’s af

Delen:

Foto: Pixabay

Dat Bram Moszkowicz aan zijn coach was ‘geketend’, was voor het Hof van Discipline een van de redenen waarom de voormalige advocaat niet kon terugkeren naar de balie. Ging de coach niet te ver? Volgens collega coaches wel. Maar die oordelen op basis van gebrekkige kennis van de feiten, reageert de betrokken coach.

“Dit mag geen coaching worden genoemd.”
“Dit lijkt meer op het begeleiden van iemand die onvoldoende handelingsbekwaam is.”
“Hij doet zo’n beetje alles wat coaches niet moeten doen.”

Jan Sjöcrona
Jan Sjöcrona (foto: Mirjam Lems)

Dat zeggen enkele mensen uit de coachingsbranche, allen ervaring met het begeleiden van advocaten, over de wijze waarop een coach Bram Moszkowicz heeft begeleid. Diens werkwijze staat in de beschikking van het Hof van Discipline (30 maart 2020) – dezelfde uitspraak waarin werd geoordeeld dat Moszkowicz niet mag terugkeren naar de balie. Een van de overwegingen daarvoor betreft de wijze waarop Moszkowicz wordt begeleid door een externe coach. Dat is Jan Sjöcrona, oud-hoogleraar internationaal strafrecht en oud-strafrechtadvocaat, die sinds 2015 een eigen coachingsbureau heeft en een uitstekende reputatie geniet.

‘Geketend’

Vóór de hoger-beroepszaak informeert coach Sjöcrona het Hof hoe hij Moszkowicz heeft begeleid. Hij ziet Moszkowicz als ‘stagiair’ en zal optreden als ‘materiële patroon’. “Hij is aan mij geketend”, schrijft Sjöcrona aan het Hof. En: bij alles geldt, óók het financiële beheer: “Als ik zeg nee, dan is het nee”. De coach is verder betrokken bij het accepteren van nieuwe zaken, over de daarbij te maken financiële afspraken en de te verzenden declaraties. Ook moet Moszkowicz opleidingen volgen die de coach hem voorschrijft. Alleen inhoudelijk strafrechtelijk doet de coach een stap terug. Moszkowicz heeft deze voorwaarden geaccepteerd, aldus het Hof.

Onafhankelijkheid

Deze manier van coaching lijkt het Hof te ver te gaan. Er is geen sprake (meer) van een ‘voldoende eigen beslissingsbevoegdheid’ bij Moszkowicz. Deze “door Moszkowicz gekozen en kennelijk ook door zijn coach noodzakelijke geachte aanpak en invulling is dermate indringend dat niet langer kan worden gesproken van een volwaardige (zelfstandige) vorm van beroepsuitoefening van advocaat”, aldus het Hof. Volgens het Hof komt Moszkowicz’ onafhankelijkheid onaanvaardbaar in het gedrang en roept deze aanpak vragen op over de geheimhoudingsverplichting van een advocaat. In deze uitspraak wordt Sjöcrona bij naam genoemd als coach.

Gedragsverandering

Wat kan van een coach worden verwacht, wat moet hij doen en wat niet? Wat zijn de algemene principes van het coachen? Mr. legde die vragen voor aan enkele coaches.

Vooropgesteld: de jurisprudentie over het coachen van advocaten is beperkt. Uit enkele uitspraken van de Raad van Discipline blijkt wat een coach zoal doet of moet doen. Het op orde brengen van de praktijkvoering van de advocaat, is zo’n opdracht. Of: het aanleren van een professionele effectieve communicatie en op het structureren van de dagindeling. In een andere zaak moest een coach een advocaat helpen met het beantwoorden van de vragen: hoe ben ik in deze situatie terechtgekomen en hoe kan ik dergelijke situaties in de toekomst voorkomen. De Raad van Discipline Den Haag legde in 2017 een coach op om een advocaat ‘te adviseren en te voorzien van aanwijzingen over het gedrag van zijn cliënt en samen met hem te onderzoeken op welke wijze veranderingen in het gedrag van de advocaat het beste kunnen worden bewerkstelligd’.

Faciliteren

Michaëla Kaaij
Michaëla Kaaij

In die ruime omschrijving valt volgens Sjöcrona zelf de manier waarop hij Moszkowicz begeleidde. Andere coaches zien dat anders. Zoals aan advocaat/coach Michaëla Kaaij, die bij Honig Coaching ook juridische professionals coacht, waaronder advocaten. Zij omschrijft de essentie van coaching als volgt: de coach faciliteert het leerproces van de coachee en helpt de coachee om zijn eigen oplossingen te vinden door hem op zichzelf en op situaties te laten reflecteren. “Intrinsieke motivatie wordt gestimuleerd. Hierdoor komt de coachee in beweging en is de kans op duurzame gedragsverandering groot. Maar dat mis ik volledig in deze casus, want de coach neemt de beslissingen voor de coachee. De advocaat is ‘geketend’ aan zijn coach, zoals de coach dit zelf noemt. Zelfs bij een normale relatie van advocaat-patroon met advocaat-stagiaire is dit niet het geval.”

Onder curatele

Margreet Rierink
Margreet Rierink

Margreet Rierink, directeur van Coaching Academy International – waar ook juridische professionals worden gecoacht – is ook kritisch. Volgens haar mag de dienstverlening van deze coach ‘beslist geen coaching worden genoemd’ – “integendeel zelfs”. Zij baseert zich op de opvattingen van de diverse beroepsverenigingen voor coaching. “Dit gaat zelfs niet eens over mentorschap, het gaat eerder over ‘onder curatele’ staan. Het is vanuit het perspectief van een professionele ‘begeleider’ een uiterst wonderlijke en vermoedelijk zelfs een onverantwoordelijke invulling van het begeleider-zijn.”

Onvoldoende handelingsbekwaam

Peter William Schreuders
Peter William Schreuders

Zo denkt ook Peter William Schreuders van Dé Coachultant erover. “Ik heb in de afgelopen jaren diverse coachings-opdrachten gehad uit de advocatuur. Daarbij stond altijd het belang van de coachee en niet van de coach voorop. Waar me deze casus aan doet denken is meer de rol van curator zoals ik bij Wajongeren af en toe heb vervuld. De curator heeft niet alleen het financiële beheer maar heeft ‘bij alles’ een adviserende maar ook bepalende rol. Uitspraken zoals ‘hij is aan mij geketend’ wijzen eerder op een rol voor iemand die onvoldoende handelingsbekwaam is dan op een coach die een evenwichtige relatie met zijn coachee nastreeft.”

Ook Schreuders denkt dat Moszkowicz’ coach een belangrijke basisregel van het coachen aan zich voorbij laat gaat: dat er een groeiend vertrouwen in coachee zelf ontstaat. “Als de coach zijn expertise, kennis en vaardigheden niet ten dienste stelt van de coachee maar zijn eigen deskundigheid op de voorgrond zet, dan gaat dat voorbij aan het gebruikelijke coachingsdoel: het op eigen kracht in beweging laten komen van de coachee.”

Pijnlijk

Rierink gaat een stap verder: “Deze wijze van coaching is zelfs schadelijk voor de begripsvorming over ons vak, dat geen beschermd beroep is. Als dit als coaching moet worden gezien, dan slaat de coach de plank volledig mis, overschrijdt hij alle grenzen van het vak, en doet hij zo’n beetje alles dat coaches niet mogen doen. Ik ervaar dat als heel pijnlijk.”

Schreuders wijst nog op de ‘verplichte cursussen’: een coach kan slechts opleidingen adviseren maar niet verplicht opleggen, zegt hij. “Dat veroorzaakt bij mij als coach opgetrokken wenkbrauwen en bevestigt weer dat dit een meer curatele rol is.” Volgens hem is er ‘geen sprake van gelijkwaardigheid tussen coach en coachee’. “De coach stelt zich te veel op de voorgrond en hecht te veel belang aan zichzelf in plaats van het stimuleren van de groei van de coachee.”

Kernwaarden

Michaëla Kaaij laat weten deze vorm van ‘geketende’ coaching’ nooit aan te bieden. “Dit ondermijnt de kernwaarden van de advocatuur. Het verschrompelt de eigen verantwoordelijkheid van de advocaat en kans op gedragsverandering acht ik nihil. Dat de advocaat hiervoor wel heeft gekozen zegt veel meer over de advocaat zelf dan over de coach. En ging daar de kern van uitspraak van het Hof van Discipline eigenlijk niet over?”

Vooroordelen

Jan Sjöcrona zelf vindt het “jammer dat deze coaches oordelen zonder alle feiten van de zaak te kennen.” Sjöcrona: “De tuchtrechter heeft al eerder ‘sturende coaching’ aanvaard.” En in de zaak van zijn voormalige cliënt Moszkowicz “vertrouwden zelfs deskundigen op een strakke begeleiding door een coach. Het deskundigenrapport kennen de coaches niet, zomin als mijn schriftelijk uitgewerkte voorstel voor de zakelijke begeleiding.” Sjöcrona: “Ik betreur dat het Hof van Discipline weigerde ons voorstel in ontvangst te nemen.”

Lees hier de uitgebreide reactie van coach Jan Sjöcrona op deze kwestie.

Moszkowicz: terugkomen of wegblijven?

Op Twitter reageerden eerder al strafrechtadvocaten over de uitsluiting van Moszkowicz. Zo stelt Peter Schouten: “Eerbiedig verzoek ik het Hof van Discipline mr. Bram Moszkowicz weer toe te laten tot de balie. Nieuwe kansen voor mensen, daar sta ik pal voor. Ik ben bereid drie jaar lang belangeloos intervisie te geven en ik zal drie collega’s vinden voor dit intervisieteam.” Job Knoester onderschrijft dat: “Voortdurend pleiten we ervoor dat mensen een tweede, derde of vierde of wel meer kansen verdienen. Een dergelijk pleidooi verdient ook Bram Moszkowicz.” En strafrechtadvocaat Johan Mühren twittert: “Desnoods met een creatieve tussenoplossing, bijvoorbeeld met een proeftijd van vijf jaar en een maandelijkse controle van de Orde. De schrapping is nu bijna acht jaar terug. Het kan wel weer.”

Niet iedereen kan zich daarin vinden. Jan Vlug: “In korte tijd zes keer geschrapt, één keer geschorst, zes keer berispt en twee keer gewaarschuwd. Daarnaast grote financiële onduidelijkheid.”

De ‘bloggende advocaat’ Jeroen Veldhuis sluit zich daarbij aan: “Het lijkt me een terechte en logische beslissing van het Hof.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven