De procedure rond gerechtsbestuurders zal transparanter worden, er komt een koppeling met de lokale gerechtsvergadering én er wordt een brede vertrouwenscommissie ingesteld. Daarin moet de inbreng van alle relevante partijen en een meerderheid van niet-bestuurlijke rechters gegarandeerd zijn. Dat is de kern van de nieuwe procedure bij het benoemen van bestuurders in de rechtspraak.
Grote macht
Het rommelt al lange tijd over de procedure bij de benoeming van gerechtsbestuurders. De grote macht van de Raad voor de rechtspraak zinde de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak niet, en kritische rechters vormden samen de actiegroep Tegenlicht. Maar nu lijkt de kogel door de kerk: ook rechters die geen bestuurder zijn krijgen invloed op de bestuursbenoemingen.
Overeenstemming
Na overleggen tussen de Centrale Ondernemingsraad, het College van Afgevaardigden, de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, Tegenlicht, gerechtsbestuurders en de Raad voor de rechtspraak is overeenstemming bereikt over dit nieuwe model. Daarin wordt, volgens alle betrokkenen, de benoemingsprocedure transparanter en de invloed van de werkvloer vergroot. Dat is voor velen winst uit rechtsstatelijk oogpunt en goed voor het draagvlak voor gerechtsbestuurders, aldus de NVvR in een persbericht. Alle bestuurdersbenoemingen in 2021 worden volgens deze nieuwe werkwijze georganiseerd.
Vertrouwenscommissie
In deze nieuwe regeling krijgen rechters (die geen bestuurder zijn) en gerechtsambtenaren meer invloed op de benoeming van bestuurders in hun gerecht. Er komt een vertrouwenscommissie die bestaat uit vier rechters, twee bestuurders en twee gerechtsambtenaren. Deze commissie voert selectiegesprekken met kandidaten en draagt vervolgens één kandidaat aan bij de Raad voor de rechtspraak. Bij stakende stemmen hebben de vier rechters een doorslaggevende stem.
Advies
De Raad is betrokken bij het opstellen van de profielschets, de briefselectie en de voordracht aan de minister. Als orgaan dat volgens de wet de aanbeveling aan de minister doet, kan de Raad het onderbouwde advies van de vertrouwenscommissie overnemen of afwijzen. Bij overname van het advies wordt de kandidaat voor benoeming aanbevolen aan de minister, bij afwijzing kan de vertrouwenscommissie een nieuwe kandidaat adviseren of wordt de vacature opnieuw opengesteld.
OR-commissie
De lokale OR-commissie heeft in de nieuwe procedure dezelfde positie als nu ook het geval is, waarbij zij een zienswijze over de geschiktheid van kandidaten uitbrengt aan de Raad en de vertrouwenscommissie.
Tijdelijke regeling
Inmiddels zijn de bovenstaande afspraken uitgewerkt in een tijdelijke regeling, die zal gelden voor de komende bestuurdersbenoemingen in 2021 en 2022. Deze tijdelijke regeling is afgestemd met de bij de dialoog betrokken partijen en zal nu op korte termijn ter instemming worden voorgelegd aan de COR.
