De discussie of de technologische ontwikkelingen een gevaar kunnen vormen voor het onderwijs en de juridische praktijk, zien we de laatste tijd steeds vaker in de media – maar ook op de universiteit. Hoe denkt Roderick Lucas daarover? Roderick is voormalig werknemer bij Deloitte op de afdeling Tax & Legal, en AI lead bij Deloitte, en nu CEO van Moonlit, dat een gelijknamige tool heeft die het juridisch landschap compleet zal veranderen.
Kun je je allereerst aan ons voorstellen?
Ja, uiteraard. Ik ben Roderick Lucas en ik heb de afgelopen negen jaar bij Deloitte gewerkt, op de Tax & Legal-afdeling. Mijn taak binnen Deloitte Tax & Legal was voornamelijk projecten beginnen waarvoor we technologie konden inzetten. Moonlit was een van die projecten en een groot succes binnen Deloitte. Juristen en fiscalisten wilden graag onderzoeken hoe geharmoniseerde wetgeving in andere lidstaten werd geïmplementeerd.
Vanuit die behoefte is Moonlit ontstaan en groot geworden als interne tool. Doordat we veel marktpotentie zagen hebben we een VC (venture capitalist) aangetrokken en zijn we nu volledig zelfstandig.
Je hebt een achtergrond in econometrie en een specialisatie in data science. Hoe ben je op het idee gekomen om een bedrijf te beginnen dat ziet op het oplossen van problemen voor juristen?
Bij Deloitte heb ik ervaring opgebouwd in het samenwerken met juristen en fiscalisten. Het leuke aan de juridische wereld is dat alles goed gedocumenteerd en in tekstformaat is. Kunstmatige intelligentie (AI) kan hiermee goed overweg en dat maakt het voor een ‘tech persoon’ als ik, extra leuk om hiermee bezig te zijn. Meer dan de helft van het team is technologisch én juridisch geschoold en ook mijn co-founder Dirk-Jan van den Broek is advocaat. We hebben dus de technische én juridische kennis om aan de knoppen te zitten.
Het is wel grappig dat er in Europa nog geen programma of website is waar je op een overzichtelijke manier juridische informatie kan vinden, vooral als je beseft dat het doel van de Europese Unie was om Europeanen een sterkere identiteit te geven. Denk je dat Moonlit kan bijdragen aan het idee dat we onszelf meer als Europese juristen zullen gaan zien en niet zozeer meer als een jurist uit Nederland of Spanje?
Dat denk ik zeker! Als je in Nederland een rechtszaak hebt dan kijk je bijvoorbeeld ook niet alleen naar de rechtbank Amsterdam. Je zoekt door heel Nederland naar vergelijkbare jurisprudentie. Met de komst van Moonlit kun je zien of er zich in Europa eenzelfde ontwikkeling voordoet. Zeker in geharmoniseerde rechtsgebieden is dit interessant. Denk bijvoorbeeld aan de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming), de vertaling van de Europese GDPR (General Data Protection Regulation). Met de hulp van Moonlit kun je direct zien hoe omliggende lidstaten rechtspreken over deze verordening en daar eventueel inspiratie uit halen.
Dan nu over naar Moonlit zelf. Hoe werkt Moonlit?
Je kan ons zien als een soort Rechtspraak.nl, maar dan voor alle lidstaten in een hele grote database. Je vindt met onze zoekmachine automatisch documenten vanuit alle andere lidstaten in je eigen taal. Wij hebben deze content en de AI zo ingericht dat je in je eigen taal kan zoeken en resultaten kan vinden in andere talen.
Wat is cross-border juridisch onderzoek en hoe helpt AI erbij?
Dat je over de landsgrenzen heen op zoek gaat naar juridische informatie. Dat kunnen bijvoorbeeld winnende argument-structuren zijn, bepaalde onderzoeken die in andere landen naar voren worden geschoven, of dat je bedrijf genoemd wordt in andere lidstaten zonder dat je daar iets van weet. Het gaat om het Europees monitoren van het hele juridische systeem.
Wat maakt Moonlit zo bijzonder vergeleken met andere juridische tools?
De huidige traditionele uitgevers zitten vaak op een rechtsgebied en dan binnen een land. Rechtspraak.nl doet alle rechtsgebieden binnen een land. Wij doen dat ook, maar dan voor alle lidstaten binnen de Europese Unie. Alle rechtsgebieden, alle landen en dan niet alleen jurisprudentie, maar ook wetten en administratieve beslissingen, zoals de concurrentie autoriteiten.
Kan ik Moonlit een beetje zien als een soort bibliotheek of database van het Europees geheel?
Ja, absoluut dat is precies wat wij doen.
Ik las in het artikel van Quote dat er gebruikgemaakt kan worden van een AI-robot: Luna. Hoe werkt dit?
Traditioneel zoeken, zoals je op Google gewend bent, gebeurt vaak met steekwoorden en eigenlijk ga je dan op zoek naar documenten die jou een achtergrond geven van je antwoord en dan ga je zelf het antwoord vinden.
Wij gaan dan nog een stapje verder. Je kan je vragen stellen en dan krijg je meteen een eerste aanzet tot een memo mét bronvermelding naar de originele documenten die gebruikt zijn om dat memo te schrijven. Je kan dan ook meteen doorklikken naar die officiële documenten om te valideren of de memo ook klopt. Wij gaan dus een stap verder dan alleen ‘keyword search’.
In welke landen is Moonlit te gebruiken?
De content van vrijwel alle Europese lidstaten zit erin, dus in ieder geval daar. We zien veel aanvragen uit het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten die met onze tool in één keer inzicht willen krijgen in alle lidstaten van Europa.
Je hebt het over het VK en de VS, dat zijn twee landen met een ander soort rechtssysteem. Is Moonlit voor die rechtssystemen te gebruiken?
Dat denk ik wel. De content vanuit de VS zit er niet in, maar het zijn voornamelijk bedrijven die een overzicht en informatie willen hebben om een goed gesprek te kunnen hebben met de advocatenkantoren die ze in Europa hebben ingeschakeld.
Als student ben ik wel geïnteresseerd in wat Moonlit voor studenten kan betekenen.
Je kan denken aan je scriptie bijvoorbeeld. Ik denk dat Moonlit een ontzettend goede bijdrage bij kan leveren om heel snel door alle wetten, wetsgeschiedenis, parlementaire stukken te lopen, en dat ook nog eens over alle landsgrenzen heen.
Er is vaak een discussie dat het gebruik van AI studenten, maar ook juristen, lui kan maken. Ondanks dat Moonlit niet een AI-model is, maar AI gebruikt, ben ik wel benieuwd naar hoe AI in jouw ogen gebruikt kan worden in het dagelijks leven voor rechtenstudenten/juristen.
Ik ben zelf docent aan de VU en aan de Tilburg Universiteit en herken de discussie. Ik vind het ook wel problematisch en heb hier nog geen antwoord op. Het wordt een ontdekkingstocht voor ons allemaal.
Wat is je droom met Moonlit? Ik heb begrepen dat je de rechtspraak wil versimpelen, maar op welke manier wordt het simpeler met Moonlit?
In de nabije toekomst zal Moonlit voornamelijk de juridisch professional helpen heel snel het gehele Europese juridische systeem te doorgronden. Kijken we tien jaar verder, dan hoop ik op een heel transparant landschap waarmee je ook als consument in korte tijd hele goede informatie kan vinden waarmee je jezelf beter bij kan staan en een betere gesprekspartner kan zijn tegenover je juridisch adviseur.
