Op 9 januari 2011 deelde Johan Deckmyn, lid van het Vlaams Belang, op de nieuwjaarsreceptie van de stad Gent kalenders uit met op de voorkant een parodie op het omslag van het Suske & Wiske album “De Wilde Weldoener” (zie afbeeldingen). In de parodie werd de hoofdpersoon van het origineel vervangen door de burgemeester van de stad Gent en werden de personen die de muntstukken oprapen, vervangen door gesluierde en gekleurde figuren.
De erfgenamen van Suske & Wiske-tekenaar Vandersteen maakt hier bezwaar tegen. Deckmyn beriep zich op de beperking op het auteursrecht ten gunste van de parodie, zoals die vastligt in de EU Auteursrecht-richtlijn.
Op 3 september 2014 heeft het Hof van Justitie van de EU in deze zaak beslist “dat de wezenlijke kenmerken van de parodie erin bestaan dat, enerzijds, een bestaand werk wordt nagebootst doch met duidelijke verschillen met het bestaande werk en, anderzijds, aan humor wordt gedaan of de spot wordt gedreven”. Nabootsing, duidelijk verschil en humor zijn dus de belangrijkste vereisten voor een parodie.
Volgens het Hof is niet vereist dat de parodie betrekking heeft op het oorspronkelijke werk. Dit is belangrijk nieuws, omdat velen er vanuit gingen dat een parodie alleen toelaatbaar zou zijn als het werk zelf of zijn maker op de hak worden genomen. Maar dat hoeft dus niet volgens het Hof. Het is dus kennelijk ook toelaatbaar om iemands werk te gebruiken om heel iemand anders belachelijk te maken. Wel zegt het Hof dat een parodie te ver kan gaan als een parodie “een discriminerende boodschap weergeeft met als gevolg dat het beschermde werk met een dergelijke boodschap wordt geassocieerd”. Of daarvan sprake is zal de nationale rechter moeten uitmaken. Er is ook sprake van een belangenafweging tussen de belangen van de makers en de vrijheid van meningsuiting.
Maar de belangrijkste boodschap is wel dat het Hof van Justitie de Europese parodie ruim baan geeft.
Bron: ECLI:EU:C:2014:2132
