Je zit thuis, met je familie. Opeens zie je een groep agenten lopen richting jouw voordeur. Ze nemen je mee. Je wordt verdacht van (een poging tot) moord en moet in detentie. Per jaar worden 16.000 personen onterecht verdacht van een misdaad.
Denk aan de zaak Lucia de B, die zes jaar onterecht heeft vast gezeten, Frans H, en Marjan Gorissen. Het komt voor dat de officier zelf fout zit. Hierdoor komen onschuldige burgers de gevangenis in. Ontlastende bewijsmateriaal wordt uit het dossier gehouden of zelfs vernietigd. In de Bredase zedenzaak was het zelfs zo dat onlangs dat de verdachte niet had bekend dit wel in het proces-verbaal stond. Gelukkig was het verhoor opgenomen, en heeft de advocaat er werk van gemaakt. In een andere zaak is een proces-verbaal is opgemaakt, terwijl die niet overeenkomt met de camerabeelden die later werden opgevraagd. Hieruit blijkt dat de politiedienst opzettelijk een proces-verbaal vervalst.
Tegen de bovenstaande fouten wordt uiteindelijk helemaal niets gedaan. Ook de rechter doet hier niets tegen. In hoeverre kunnen fouten gemaakt door de officieren en de politie worden getolereerd? Het komt erop neer dat de officier van justitie haar werk niet goed doet. Uit onderzoek blijkt, wat erg frappant is, dat deze officieren ook nog eens later promoveren. Geen een officier die dergelijke fouten heeft gemaakt is ontslagen noch erop aangesproken. De fouten van officieren worden niet bijgehouden en de vraag is ook wie het openbaar ministerie dan daadwerkelijk zou ‘controleren’. Een officier is een magistraat die als taak heeft om de waarheid te zoeken, niet om na te laten.
Geen excuses maar daden
In 2010 is tijdens een zitting van de Tweede Kamer dit onderwerp besproken alleen een onafhankelijk breed onderzoek hiernaar is niet gekomen. In 2017 heeft het WODC (het wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum) een onderzoek verricht. De bedoeling van het onderzoek was om te kijken wanneer de politie of het openbaar ministerie zijn werk niet goed doet en wat dan uiteindelijk hiermee wordt gedaan met zo’n zaak. Hieruit is gebleken dat de officier van justitie op haar fouten niet wordt aangesproken door de rechter. Het Openbaar Ministerie heeft meerdere malen haar excuses aangeboden voor het tekortkomen in haar taak. In plaats van deze excuusjes te ontvangen zou de overheid ervoor moeten zorgen dat het overheidsoptreden op een kwalitatieve en integere wijze wordt gedaan.
Naar mijn optiek valt het nalaten van een onderzoek naar de fouten in de vervolging en strafvordering door het openbaar ministerie, en het niet toezicht houden op het overheidsoptreden niet binnen een democratische rechtsstaat. Het lijkt meer op (ambtelijke) corruptie en onrechtvaardigheid. Ik vind dat de overheid hier werk van moet maken. Er is onvoldoende zelf-reflecterend en corrigerend vermogen zijde het openbaar ministerie. Het feit dat een persoon onterecht in detentie heeft gezeten en daar een schadevergoeding voor kan krijgen is niets in vergelijking met de psychische schade die zij oplopen. Je leven is namelijk stuk en overhoop, je reputatie is geruïneerd.
