In De Pers van 2 juni heeft een aantal strafpleiters stevige uitlatingen gedaan aan het adres van officier van justitie Koos Plooij. “Hij komt over als een heel nette officier die niet wil dat de rechten van een verdachte worden geschonden, maar het tegendeel is waar. Hij ziet eruit als een pastoor, maar hij is een haai”, aldus advocaat Jan Hein Kuipers. Strafpleiter Victor Koppe: “Ik ben er rotsvast van overtuigd dat hij meineed heeft gepleegd in een van de terrorismezaken. Maar hij komt er mee weg.” Advocaat Bart Nooitgedagt: “Plooij gaat vanuit een bijna jihadistische visie te werk. Hij denkt dat hij het morele gelijk aan zijn kant heeft en dat daarmee veel, zoniet alles gerechtvaardigd is.”
In een openbare brief van 22 juli 2009 gericht aan landelijk deken Bekkers komt procureur-generaal Brouwer in het geweer. Deze uitspraken zijn “een aanzet tot karaktermoord” en bovendien beledigend. Toch dient hij geen klacht in (die zou toch niet-ontvankelijk zijn). Nee, de PG heeft een voorkeur voor de “Troika-benadering”. In dit geval zou de Troika-gedachte worden gesteund indien de landelijk deken of andere organen binnen de Orde, al dan niet publiekelijk, de onwenselijkheid van de gedane uitspraken zouden willen benadrukken, bijvoorbeeld in het Advocatenblad.
Wat hiervan te denken? Ik ben een relatieve buitenstaander, wel advocaat maar geen strafpleiter. Als ik nu in mijn column schrijf dat ik vind dat collegae Kuipers, Koppe en Nooitgedagt over de schreef zijn gegaan, maak ik mijzelf misschien wel tot instrument van de Troika-benadering. Zou de deken mij met een verzoekje hebben benaderd? Ik snap niet goed waarom de PG zulke kleffe Troikabriefjes aan onze landelijk deken schrijft. De PG mag wat mij betreft zijn j’accuse! van de daken schreeuwen, maar op voorhand de deken proberen in te kapselen onder verwijzing naar onderonsafspraakjes, gaat mij veel te ver.
Verwerpelijk
Dan de gewraakte uitspraken in De Pers. Die zijn uiteraard verwerpelijk. Extreme uitzonderingen daargelaten dient een advocaat persoonsgebonden kritiek op een tegenpleiter (officier/advocaat) of de rechter betreffende hun optreden in een zaak alleen in de procedures van die zaak naar voren te brengen. Niet omdat die advocaat anders klachtwaardig of beledigend handelt (hoewel dat best zou kunnen). Nee, het punt is dat de advocaat die achteraf of buitenom zijn eigen procedure zulke persoonsgebonden kritiek in de media uit, op zijn minst ijdeler dan slim is.
Want als het irrelevante argumenten ad hominem zijn, dan doet de advocaat afbreuk aan zijn geloofwaardigheid. Als de kritiek wel relevant zou zijn, dan was het aan die advocaat om de rechter daarvan te overtuigen. Als hij de rechter ervan heeft overtuigd, dan maakt de kritiek van de rechter zijn kritiek irrelevant. Als hij de rechter niet heeft weten te overtuigen, dan kan de procedure of uitspraak voorwerp van kritiek voor iedereen zijn, behalve voor de betreffende advocaat. Napleiten doet hij maar in besloten kring, als die hem lucht.
(Een reactie van de deken op de brief van de PG was bij het schrijven van dit stukje nog niet bekend.)
Mr. dr. C.B. Schutte is advocaat bij Freshfields Bruckhaus Deringer te Amsterdam.
