Aan Nederlandse universiteiten wordt vaak begonnen met de basis van het recht. Er wordt uitgelegd waar recht vandaan komt, kennisgemaakt met de wettenbundel en de beginselen van het burgerlijk recht worden besproken. In de Verenigde Staten is dat anders. Daar beginnen ze meteen met het behandelen van de amendementen.
Het Second Amendment leeft écht
Er werd gevraagd hoeveel amendementen iedereen kon opnoemen. De meeste Amerikanen kwamen niet verder dan een enkel amendement: ‘the Second Amendment’. Dat het Second Amendment echt leeft, werd meteen ook wel duidelijk. Iedereen heeft een mening over dit specifieke stuk wetgeving, dat vaker wel dan niet voorpagina-nieuws is, bijvoorbeeld bij schietpartijen op scholen of wanneer er een poging wordt gedaan om een presidentskandidaat te liquideren.
In Nederland wordt de grondwet kort aangestipt in sommige vakken. Bij een vak als staatsrecht wordt er meer aandacht besteed aan specifieke grondwetsartikelen, maar er zal nooit gevraagd worden hoeveel grondwetsartikelen je kunt opnoemen.
Ik wist van tevoren niet dat we het over de grondwet zouden gaan hebben, maar toch wist ik, tot grote tevredenheid van de professor, enkele amendementen te benoemen.
Op 17 september kregen we van de universiteit, ter ere van Constitution Day, een klein boekje met de belangrijkste amendementen uitgereikt. In Nederland wordt er gepleit voor een jaarlijkse Grondwetdag, maar deze dag lijkt nog niet van de grond te komen. Overigens zegt de gemiddelde Nederlander de grondwet wel belangrijk te vinden, maar ze weten er praktisch gezien weinig van af. In de Verenigde Staten is de grondwet iets waar mensen echt trots op zijn, ondanks dat ze de inhoud vaak niet goed genoeg beheersen.
Sinds de zaak Marbury v. Madison in 1803 mag wetgeving in de VS getoetst worden aan de Amerikaanse Grondwet door de Supreme Court. Dit is iets wat de Hoge Raad expliciet verboden is in artikel 120 van de Nederlandse Grondwet. Dit systeem van judicial review zorgt ervoor dat de Grondwet meer ‘leeft’ onder de burgers, omdat er dus rechtstreeks getoetst kan worden.
Nederlandse grondwet mag wat meer in het zonnetje gezet worden
Ik ben van mening dat het niet verkeerd zou zijn om de Nederlandse grondwet wat meer in het zonnetje te zetten. Zeker gezien het feit dat we in een onstabiel politiek klimaat leven en de kennis over de Grondwet beperkt is bij de gemiddelde Nederlander.
