Het verhuren van auto’s met een geïntegreerde radio vormt géén ‘mededeling aan het publiek’ in de zin van het Europese auteursrecht. Dat besliste het Hof van Justitie van de EU op 2 april 2020.
Twee Zweedse collectieve beheersorganisaties, vergelijkbaar met BumaStemra en Sena in Nederland, stelden dat twee autoverhuurbedrijven zouden moeten betalen voor de verhuur van auto’s met geïntegreerde radio’s. Het Hof heeft nu bepaald dat dat niet het geval is.
Het Hof oordeelt dat volgens vaste rechtspraak het begrip ‘mededeling aan het publiek’ twee cumulatieve elementen met elkaar verbindt, namelijk een ‘handeling bestaande in een mededeling’ van een werk en de mededeling van dit werk aan een ‘publiek’. Daarbij benadrukt het Hof de rol van de ‘gebruiker’ van deze mededeling, in dit geval een autoverhuurder. Die gebruiker verricht namelijk pas een ‘handeling bestaande in een mededeling’, wanneer door zijn handelen toegang wordt verleend tot een beschermd werk.
En dat is niet het geval bij de verhuur van een auto met een geïntegreerde radio, waarbij zónder tussenkomst van de verhuurmaatschappij het mogelijk wordt gemaakt om radio te ontvangen. De radio’s zijn namelijk onderdeel van de auto en worden niet bewust geplaatst door verhuurmaatschappijen. De beschikbaarstelling van een ‘fysieke faciliteit’ (zoals een auto met een radio) die een mededeling aan het publiek mogelijk maakt, vormt op zich geen mededeling in de zin van de Europese Auteursrechtrichtlijn.
Het verhuren van hotelkamers of vakantiehuisjes waarbij de mogelijkheid wordt geboden kabel- of satelliettelevisie te bekijken én het aanbieden van radio- of televisie-uitzendingen in cafés, winkels of revalidatiecentra vormt wél een ‘mededeling aan het publiek’. Horecagelegenheden die dicht zijn wegens de coronacrisis hoeven niet aan BumaStemra en Sena te betalen, tenzij zij door de overheid worden gecompenseerd.
Overigens is voor het verhuren van auto’s ook geen auteursrechtelijke vergoeding verschuldigd aan de ontwerpers ervan. Blijkens artikel 12 lid 1 sub 3 Auteurswet is de verhuur van ‘werken van toegepaste kunst’ namelijk uitgesloten van het auteursrechtelijke verhuurrecht, dat bijvoorbeeld wel geldt voor de (nauwelijks meer voorkomende) verhuur van dvd’s.
Vindplaats: HvJ EU 2 april 2020; ECLI:EU:C:2020:268 (Stim & SAMI).
