Sinds 1 januari 2021 loopt een experiment waarin het advocaten in dienstbetrekking bij rechtsbijstandsverzekeraars wordt toegestaan om ook voor niet-verzekerden op te treden. Volgens de Verordening op de Advocatuur (Voda) mogen advocaten alleen werken bij een advocatenkantoor óf bij een rechtsbijstandsverzekeraar, in welk geval ze alleen cliënten met een rechtsbijstandsverzekering helpen.
Onafhankelijk
Die hoofdregel bestaat om de onafhankelijkheid van de advocaat te waarborgen. Het risico zou zijn dat een advocaat in een arbeidsrelatie onder druk kan worden gezet door zijn werkgever, bijvoorbeeld om door te procederen wanneer dit eigenlijk niet meer te rechtvaardigen is. Wanneer de werkgever zelf advocaat is, is deze onderwerp van toezicht door de deken.
Meerderheid advocaat
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is met het experiment gestart onder druk van de politiek en de Autoriteit Consument & Markt (ACM), nadat in het bijzonder juridisch dienstverlener BrandMR zich hiervoor had hardgemaakt. Voorwaarde is wel dat meer dan de helft van de bestuurders van de rechtsbijstandsverzekeraar zelf advocaat is. De ACM had in het kader van de mededinging graag gezien dat de regels verder waren versoepeld.
SRK Rechtsbijstand was de eerste verzekeraar die toetrad tot het vijfjarige experiment. Advocaten van SRK worden sinds 1 februari 2021 ingezet door zusteronderneming BrandMR. Om dit mogelijk te maken werd algemeen directeur Peter Leermakers tot advocaat beëdigd.
Full service
Per 1 juni komt daar de Stichting VvAA Rechtsbijstand bij. Sigrid Stevens, directeur VvAA juridisch advies en rechtsbijstand, werd enkele dagen geleden beëdigd. “De start van een advocatenkantoor helpt ons om onze klanten en leden full service in het juridische proces bij te kunnen staan, ook buiten de rechtsbijstandverzekering om”, laat Stevens weten.
Het experiment duurt tot uiterlijk 1 januari 2026, waarna conclusies getrokken zullen worden. Parallel hieraan loopt een onderzoek naar de impact van een fundamentele systeemwijziging.