Na vijftien jaar onderzoek concludeert u dat het hele Koninkrijk, inclusief de Caribische gebiedsdelen, deel uitmaakt van de Europese Unie. Welke bronnen brachten u tot dit inzicht?
“Verschillende, zoals jurisprudentie over lidstaten met autonome regio’s waarin het Hof van Justitie van de EU steeds oordeelt dat die autonome regio’s onderdeel zijn van een lidstaat en zelf(standig) geen lidstaat zijn. Daarnaast ons Koninkrijksstatuut waaruit blijkt dat buitenlandse zaken een koninkrijksaangelegenheid zijn en de vier landen van ons Koninkrijk daardoor zelf(standig) geen internationale verdragen kunnen sluiten.”
Is de gedachte wijdverspreid, ook in Den Haag, dat alleen het land Nederland EU-lid was, en de Caribische eilanden ‘iets anders’?
“Helaas kom ik dat misverstand aan beide zijden van de oceaan tegen. Dat wordt mijns inziens veroorzaakt door terminologie en wellicht ook door het gebrek aan kennis van het Koninkrijksstatuut. Het woord ‘Nederland’ wordt de ene keer gebruikt voor het Koninkrijk als geheel en de andere keer voor het land Nederland. In die zin zou het woord ‘Koninkrijksland’ (net als Bundesländer) misschien helpen om verwarring te voorkomen; Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn immers geen buitenland. Zo kan de mijns inziens onjuiste gedachte postvatten dat alleen het land Nederland dan een EU-lidstaat is. Dat misverstand wordt versterkt door EU-terminologie. Onder EU-recht worden de Caribische Koninkrijksdelen aangeduid als ‘Landen en Gebieden Overzee’ (LGO) waarop de associatieregeling van deel vier van het EU-Werkingsverdrag van toepassing is. Het woord ‘associatie’ leidt tot het misverstand dat de EU geassocieerde leden zou hebben, zoals bijvoorbeeld CARICOM die ook kent. De EU-associatieregeling regelt ‘slechts’ de handelsbetrekkingen tussen de interne markt en de LGO en EU-investeringen in de LGO.”
Wat betekent het eigenlijk dat ook de bewoners van de overzeese gebieden onder het EU-recht vallen? Verandert er veel voor hen, zijn ze altijd ‘verkeerd’ behandeld?
“Het woord ‘overzees’ getuigt mijns inziens van een eurocentrisch perspectief. Als je in de Caribische Koninkrijksdelen bent, is Europa juist overzees. Maar goed, dat heeft een historische context. Dat het niet goed is onderkend, blijkt bijvoorbeeld uit de manier waarop verkiezingen voor het Europees Parlement worden gehouden. Die organiseert het land Nederland via de Kieswet en niet het Koninkrijk via een Rijksconsensuswet waarna elk land die zelf organiseert. Het praktische gevolg is dat inwoners van de Caribische landen alleen in Nederland kunnen stemmen en wel na registratie en per brief. Dat werpt een drempel op en is bij de volgende verkiezingen in 2024 nog steeds niet opgelost. Bovendien kunnen zij alleen op Nederlandse partijen stemmen.”
Hebben de Caribische delen dan ook altijd tot de interne markt behoord? En is dat ook altijd correct uitgevoerd?
“De twee concepten lidstaat en interne markt vallen niet automatisch samen. Als LGO behoren de Caribische Koninkrijksdelen wel tot een EU-lidstaat, maar niet tot de interne markt. Sommige interne marktregels zijn overigens door de Caribische Koninkrijksdelen vrijwillig overgenomen in wetgeving of wordt via het concordantiebeginsel van toepassing.”
Wat betekenen uw inzichten voor de manier waarop het land Nederland moet omgaan met de Caribische Koninkrijksdelen?
“EU-beleid en -recht betreffen niet alleen Europees Nederland. Bij buitenlands beleid, sancties, defensiebeleid en het EU-burgerschap zouden alle landen betrokken moeten zijn. Zelfs interne marktregels kunnen de Caribische landen raken, bijvoorbeeld als er wetgeving is die concordeert. Wat mij betreft zou moeten worden nagedacht of specifiek EU-beleid een aangelegenheid is voor het Koninkrijk als geheel en/of een vraagstuk dat ook de Caribische landen raakt. Ook zouden EU-wijzigings- en toetredingsverdragen moeten worden geratificeerd voor het hele Koninkrijk en niet alleen voor Europees Nederland, zoals nu het geval.”
Als ik het voor het zeggen had…
“Zou het Verdrag van Lissabon en alle recente toetredingsverdragen alsnog medegelding voor de Caribische Koninkrijksdelen krijgen.”
Wie of wat is uw bron van inspiratie?
“Mijn docent Ami Barav die mij aan de Parijse Universiteit Panthéon-Assas leerde arresten te doorgronden. Door hem poppen er meer dan twintig jaar na dato nog steeds spontaan namen en feiten van arresten op als ik een nieuwe zaak krijg. Daarnaast inspireerde hij mij in hoe les te geven.”
Wat is niet over u bekend wat wel interessant is?
“Dat ik al sinds mijn 15e lesgeef. Dat begon met bijles wiskunde A en later bedrijfseconomie aan middelbare scholieren.”
Welk boek las u het laatst?
“Eerlijke concurrentie van Roy op het Veld. Dat boek geeft op een verhalende en toegankelijke manier een inkijk in de ontwikkeling en het belang van het mededingingsrecht in Europa en Nederland.”
Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
“Mijn proefschrift over de territoriale reikwijdte van het EU-recht in het openbaar verdedigen aan de VU.”
Met welke beroemdheid zou u kort in een gevangeniscel willen zitten?
“Michel Roux, een twee sterren-chef, die ook hardloopt. Dan kunnen we het hebben over koken, lekker eten en marathons lopen.”
Lees hier het artikel ‘Voorkom verwarring: Koninkrijk als geheel is EU-lidstaat‘.
