In een zaak aanhangig gemaakt door Apple heeft het Hof van Justitie van de EU recent geoordeeld dat een complete winkelinrichting als merk in Europa geregistreerd kan worden.
Bedrijfs- en productnamen en logo’s kunnen als merk worden ingeschreven en beschermd als ze voldoende ‘onderscheidend vermogen’ hebben. Het woord ‘apple’ kan bijvoorbeeld niet als merk worden geregistreerd voor appels, maar wel voor computers. Naast namen en logo’s kunnen ook andere ‘tekens’ als merk geregistreerd worden, zoals vormen, verpakkingen, kleuren en klanken. Voor deze ‘niet-traditionele’ merken gelden strengere eisen dan voor namen en logo’s. Voor vormmerken geldt bijvoorbeeld dat ze ‘significant’ moeten afwijken van de gebruikelijke vormen, niet ‘technisch bepaald’ mogen zijn en geen ‘wezenlijk waarde’ aan de waar mogen geven. Geuren kunnen vooralsnog in Europa helemaal niet als merk geregistreerd worden, omdat een duidelijk grafische vastlegging niet mogelijk is. Bedrijven blijven zoeken naar mogelijkheden om meer aspecten van producten en diensten als merk geregistreerd te krijgen. Dat geeft immers de mogelijkheid om concurrenten te verbieden deze aspecten na te bootsen.
Het Hof van Justitie heeft nu geoordeeld dat een winkelinrichting is aan te merken als een ‘verpakking’ van een verkoop-’dienst’. Een afbeelding van een winkelinrichting met een grijze pui en een grote ruimte met houten uitstaltafels met daarop computerapparatuur kan als merk worden geregistreerd voor de dienst ‘verkoop van computerapparatuur’. Dit kan al ‘door een gewone tekening zonder opgave van maten of verhoudingen’, puur het totaalplaatje dus. Voorwaarde is wel dat wordt aangetoond dat deze winkelinrichting ‘significant afwijkt’ van gebruikelijke winkelinrichtingen voor dit soort diensten.
Het ligt voor de hand dat nu ook bijvoorbeeld bedrijfskleding, ontvangstruimtes en met name ook het ontwerp van websites als ‘verpakking’ van (internet-) diensten als merk geregistreerd kan worden door middel van een ‘gewone tekening’. Ook daarbij zal ‘significant afwijken’ van wat gebruikelijk is vermoedelijk de voorwaarde zijn. Overigens gaf het Hof van Justitie geen oordeel over de vraag of de Apple-winkelinrichting inderdaad significant afwijkt en ook niet over de beschermingsomvang van een winkelinrichting-merk.
Vindplaats: HvJ EU 10 juli 2014, C-421/13 (Apple/DPMA).
