Tijdens een innovatie- en inspiratiemiddag voor docenten in de juridische wereld ging het onder andere over de vraag, of beter gezegd het feit, dat veel ouderwets hand- en denkwerk overbodig wordt door nieuwe technologische ontwikkelingen. Termen als ‘blockchain’ en ‘artificial intelligence’ passeerden ook hier de revue. De nieuwe generatie bestelt niet alleen online goederen maar ook juridische diensten en maakt dan ook steeds minder gebruik van advocaten en notarissen. Generatiegenoten blijven echter veelal vasthouden aan tradities en gewoontes en laten vernieuwing over aan de jongeren.
Op zich niets mis mee totdat de traditionele werkwijze als ouderwets wordt beschouwd. Zo heeft de fax alleen nog bestaansrecht omdat traditie getrouwen nieuwe ontwikkelingen angstvallig tegenhouden. Maar als over een tijd bijna niemand nog een boek leest of een cd koopt, heeft het weinig zin boeken en cd’s te blijven uitgeven. De hersenen van jongeren zijn eenvoudigweg anders geprogrammeerd. Ik moet eerlijkheidshalve bekennen dat ik mij ook niet ga verdiepen in alle mogelijkheden van de controller van de Playstation om met onbekenden een partijtje virtueel voetbal te spelen. En waarom zul je nog feiten uit het hoofd leren terwijl alle informatie in een handomdraai is te vinden? Waarom een cursus over jurisprudentie volgen als vraagstukken eenvoudig zijn op te zoeken op het moment dat het nodig is. Feiten kunnen heden ten dage à la minuut worden verkregen. Het is de taak van de hedendaagse docenten om vernieuwingen op de juiste wijze in te bedden door het geven van een heldere uitleg. Het zal er de komende tijd met name om gaan om te leren op welke wijze de nieuwe technologie kan worden toegepast. De conclusie aan het einde van de bijeenkomst was dan ook dat beroepsvaardigheden minstens zo belangrijk zijn als juridische vaardigheden. Ook psychologie en coaching spelen een rol bij het accepteren van uitkomsten van juridische geschillen. Met name dat laatste biedt gelukkig weer perspectief. Nagenoeg ieder geschil wordt door het individu als uniek beschouwd. Dat bemerk ik ook in het strafrecht. Straffen conform vooraf bepaalde richtlijnen werkt zelden. Het is opvallend hoeveel cliënten online bezwaar of verzet instellen tegen gestandaardiseerde strafbeschikkingen. Betrokkenen vinden veelal dat er sprake is van een uitzonderlijke situatie en accepteren pas een uitkomst als ze het gevoel hebben dat er naar hen is geluisterd en hun argumenten zijn weerlegd. Mensen hebben behoefte aan een luisterend oor en advies voor hun specifieke problemen. Zo wordt de moderne jurist weer een ouderwetse raadsman of raadsvrouw.
