Glenda Raap over het belang van duurzame scheidingsafspraken

Mr. van de week is familierechtadvocaat en mediator Glenda Raap (Cleerdin & Hamer). Ze werd onlangs verkozen tot voorzitter van de Nederlandse vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS), als opvolger van Alexander Leuftink.

Delen:

Gefeliciteerd met uw benoeming! Wat is wat u betreft de belangrijkste taak van de vFAS?
“Hartelijk dank! De vFAS heeft drie kerntaken, en die zijn allemaal belangrijk.
1. Wij leiden onze leden in een driejarige opleiding op tot gespecialiseerde familierechtadvocaten en scheidingsmediators. Ieder lid volgt deze opleiding en houdt vervolgens via permanente educatie zowel de juridische kennis als de vaardigheden op peil. Daarnaast hebben we ook opleidingen tot erfrechtspecialist en specialist internationaal privaatrecht.
2. Wij behartigen de belangen van onze leden. In Den Haag, bij de Nederlandse Orde van Advocaten, de Raad voor Rechtsbijstand en andere ketenpartners en belangenorganisaties.
3. Wij informeren de consument over het belang van het goed regelen van onder andere een echtscheiding, of de afwikkeling van een nalatenschap. Vanuit juridisch én emotioneel oogpunt. Omdat hieraan allerlei juridische aspecten verbonden zijn, is begeleiding door een gespecialiseerd advocaat essentieel. En omdat wij ons terdege realiseren dat het emotionele aspect ook erg belangrijk is, worden onze leden ook daarin opgeleid.”

Bestaat er genoeg waardering voor familierechtadvocaten, of worden ze toch wel vaak gezien als degenen die conflicten nog vergroten?
“Dat laatste is helaas nog vaak het geval, ten onrechte overigens. Het zogenoemde toernooimodel in familiezaken is echt achterhaald en niet meer van deze tijd. Binnen de vFAS wordt juist veel aandacht besteed aan het voorkomen en de-escaleren van conflicten. Ik zal als voorbeeld uitgaan van een scheidingssituatie.
De afwikkeling daarvan vraagt meer dan ooit om goede voorlichting en begeleiding ten aanzien van de juridische en financiële gevolgen, en daarnaast om een oplossingsgerichte, de-escalerende aanpak en oog voor de emotionele aspecten. Onze leden beschikken over kennis van alle aspecten die bij een scheiding komen kijken.
Wij geloven dat scheiden in goed overleg in verreweg de meeste gevallen leidt tot de beste langetermijnoplossing voor zowel ouders als kinderen. Het uiteindelijke doel is om te komen tot een convenant en, als er kinderen betrokken zijn, een ouderschapsplan. Niet alleen in mediations, maar ook als beide partijen een eigen advocaat hebben. Onze advocaten gebruiken ook dan hun mediationvaardigheden om te proberen in goed overleg en zonder tussenkomst van de rechter een scheiding te regelen.
Het inschakelen van een vFAS advocaat-mediator draagt dan ook in grote mate juist bij aan het voorkomen van een conflict. Niet alleen gedurende een scheiding, maar zeker ook daarna. Wij zien dagelijks de gevolgen van scheidingen waarbij geen deskundige advocaat betrokken is geweest. Niet goed gemaakte en/of vastgelegde afspraken hebben meestal maar een beperkte houdbaarheid. Het is belangrijk om tijdens het scheidingsproces aandacht te besteden aan het maken van duurzame afspraken. Anders gaat het vaak later alsnog mis, met meestal nog grotere conflicten en hogere kosten.”

In het huidige stelsel van gefinancierde rechtsbijstand worden advocaten beter beloond voor procederen en dan voor overleg of mediation. Gaat u daar met de vFAS proberen verandering in te brengen?
“Uiteraard. Veel van onze leden zijn werkzaam in de gefinancierde rechtsbijstand. Ook op mijn kantoor staan we mensen bij die in aanmerking komen voor een toevoeging, en ik ben dus ook vanuit eigen ervaring hiermee bekend.
De vergoedingen in het familierecht zijn veel te laag, zoals ook bleek uit het rapport van de Commissie-Van der Meer. De sociale advocatuur wordt daardoor uitgehold, zeker ook op het gebied van het familierecht. Ik denk dat iedere familierechtadvocaat wel herkent dat met grote regelmaat cliënten bellen die nergens terecht kunnen, omdat advocaten hun zaak niet kunnen aannemen doordat de hoogte van de vergoeding in geen enkele verhouding meer staat tot de hoeveelheid werk.
Tel daar bij op wat iedere advocaat – en dus ook sociaal advocaten – moeten betalen om hun praktijk draaiende te houden, hun kennis op peil te houden, lidmaatschappen et cetera, dan is het geen wonder dat sociaal advocaten het financieel niet meer volhouden.
Daarnaast betaalt een rechtszoekende in het familierecht een aanzienlijke hogere eigen bijdrage dan op andere rechtsgebieden. In het kader ‘toegang tot het recht’, wat vanuit de overheid een belangrijk speerpunt is, vind ik dit onbegrijpelijk. Voor veel rechtszoekenden is een eigen bijdrage van minimaal € 380,- + griffierecht (ter vergelijking, bij andere rechtsgebieden is dit € 218,-) simpelweg niet op te brengen. Daarbij ligt het debiteurenrisico bij de advocaat, en niet bij de overheid. Kan een cliënt de kosten niet betalen, dan is je netto vergoeding dus nog lager, omdat de eigen bijdrage in mindering wordt gebracht op de vergoeding van de RvR en de overheid wel een factuur aan de advocaat stuurt voor het griffierecht. Dit alles maakt dat een grote groep rechtszoekenden momenteel nauwelijks een gespecialiseerd advocaat kan vinden en dus feitelijk geen toegang heeft tot het recht.
Willen we dat de sociale advocatuur blijft bestaan én de rechtszoekende daadwerkelijk toegang heeft tot een gespecialiseerd familierechtadvocaat, dan zal er echt iets moeten veranderen. Er zijn de laatste jaren wel wat stappen in de goede richting gezet, maar we zijn er nog lang niet. Denk bijvoorbeeld aan het uitblijven van een inflatiecorrectie op de hoogte van de vergoedingen en de reiskostenvergoeding van slechts € 0,09 per kilometer.”

U bent al bijna twintig jaar werkzaam in het familierecht. Wat is de belangrijkste ontwikkeling in die tijd geweest?
“De afgelopen twintig jaar zijn er in het familierecht veel ontwikkelingen geweest, zowel op juridisch als maatschappelijk vlak. Over de gehele linie kun je wel stellen dat het familierecht de afgelopen jaren inhoudelijk aanzienlijk omvangrijker en complexer is geworden. Zo is de regelgeving enorm uitgebreid. Denk bijvoorbeeld aan het fiscaal partnerschap, de eigen woning, alimentatie en de toename van het aantal ondernemers (waaronder ook alle zzp’ers). Dit in combinatie met de internationalisering van de maatschappij en de toename van alternatieve gezinsvormen, maakt dat de juridische complexiteit aanzienlijk is toegenomen. De ervaring leert dat zelfs aan ogenschijnlijk eenvoudige scheidingen ingrijpende en complexe juridische en fiscale consequenties kunnen kleven.
Ik begrijp dan ook niet dat wordt gedacht dat familierechtzaken zonder gedegen juridische bijstand van een gespecialiseerd familierechtadvocaat geregeld kunnen worden. Familierecht is een vak dat uitgeoefend moet worden door gespecialiseerde advocaten. Voor een operatie ga je ook naar een medisch specialist in een goed ziekenhuis, en niet naar de huisarts, laat staan naar een internetdokter.”

U wilt meer aandacht gaan geven aan interdisciplinaire samenwerking lazen we. Wat bedoelt u daar precies mee?
“Omdat het familierecht zo omvangrijk is en veel complexer is geworden, is het in sommige zaken verstandig om er bijvoorbeeld een financieel of fiscaal deskundige bij te betrekken. Het is belangrijk dat professionals elkaar weten te vinden, maar ook dat iedere professional op zijn eigen stoel zit en niet het werk probeert te doen dat eigenlijk beter door een andere deskundige gedaan zou kunnen worden. Ook hier weer de vergelijking met artsen, een huisarts weet wanneer hij moet doorverwijzen naar een specialist.”

Het lijkt ons een rechtsgebied vol geruzie en ellende, al dan niet uitlopend op een vechtscheiding. Hoe houdt u plezier in uw werk?
“Mijn werk is juist om ruzies en ellende te voorkomen, of in ieder geval eraan bij te dragen dat dit minder wordt. Als dat lukt, dan krijg ik daar enorm veel energie van. Zeker als er kinderen bij betrokken zijn.”

Welk boek las u het laatst?  
“Op dit moment lees ik de Nevelen van Avalon van Marion Zimmer Bradley, en Sokrates op sneakers van Elke Wiss. Het tweede boek gaat over de kunst van het vragen stellen zodat gesprekken die je voert leiden tot meer verdieping en verbinding. Onmisbaar voor een familierechtadvocaat-mediator!”

Meer weten over deze organisatie(s)?

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven