Herman Hermans is oud-vice-president van de gerechtshoven in Amsterdam en Leeuwarden. Zo’n halve eeuw geleden zat hij als student in de collegezaal toen een stel radicale raddraaiers uit marxistische of anarchistische hoek de colleges kwamen verstoren. “Ze kwamen met hun laarzen de collegezalen binnenstampen, begonnen tegen de hoogleraar te schreeuwen en gooiden de boel plat. Wat me nog het meeste hindert, is dat niemand er wat tegen deed. Ik ook niet.”
Herman Hermans (71) studeerde van 1967 tot 1972 Nederlands recht aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was voornamelijk werkzaam in de rechterlijke macht. Op latere leeftijd studeerde hij Italiaans (summa cum laude) en classics (cum laude). Hermans promoveerde tweemaal. Hij was vier jaar bijzonder hoogleraar Rechtspleging.
Uw slechtste herinnering is dat groepje radicale raddraaiers waar u het al over had. Wat is de beste herinnering aan uw rechtenstudie?
Ik heb de beste herinneringen aan mijn tijd als kandidaat-assistent aan het Seminarium Van Hamel, het instituut voor strafrecht en criminologie aan de Universiteit van Amsterdam. Daardoor had ik een directer contact met de docenten en leerde ik meer over onderzoek dan in het normale curriculum.
Wat was uw meest en minst favoriete vak?
Ik vond alles interessant. In die tijd had ik een voorkeur voor strafrecht, mede vanwege de steunvakken als criminologie en psychiatrie. Met het burgerlijk procesrecht had ik wat problemen. Ik kon me er moeilijk een voorstelling van maken. Het vak is voor mij pas in de praktijk gaan leven. Toen vond ik het juist bijzonder boeiend. Ik ging inzien dat het vooral betrekking had op de historisch ontwikkelde grondslagen van een rechtvaardig proces en dus heel belangrijk was.
Welke docent of welke jurist was voor u tijdens uw studie een inspiratiebron?
De Amsterdamse rechtenfaculteit was in mijn studietijd uitstekend bezet. Professor Pitlo, de hoogleraar privaatrecht, sprong er voor mij wel uit. Zijn colleges waren steeds een belevenis. Hij was een zeer goed docent, de studenten hingen aan zijn lippen. Wat mij vooral is bijgebleven zijn de nadruk op de grijze tinten in het recht en de betekenis van de goede trouw. Verder stelde hij het recht in een breder cultuurperspectief. Als persoon sprak Pitlo mij minder aan. Tijdens het verplichte bezoek aan zijn spreekuur voorafgaande aan het examen hield hij mij voor dat het ongepast was dat ik geld bijverdiende als postzakkensjouwer bij de PTT op het Centraal Station in Amsterdam. Zoiets deed een toekomstig advocaat niet. Advocaat ben ik dan ook niet geworden.
Wat zou u achteraf aan uw curriculum hebben veranderd?
Dat is lastig te zeggen, omdat er inmiddels vijftig jaren verstreken zijn en ik een ander mens ben geworden omdat er ervaring is bijgekomen. Thans zou ik misschien de voorkeur geven aan privaatrecht omdat ik dat zoveel boeiender ben gaan vinden. Verder zou ik nu zeker een groter deel van de studie aan rechtsgeschiedenis en rechtsfilosofie willen besteden.
Wat zou u de huidige generatie studenten aan advies willen meegeven?
Onlangs vroeg ik in een restaurant of er een looproute was in verband met corona. Het antwoord was: “Nee, mijnheer, daar doen we hier niet aan, een beetje liefde en respect voor de medemens, dan komen we er wel.” Liefde en respect voor de medemens, dat lijkt me wel een mooi devies.
Herman Hermans is deze week ook Mr. van de week. Lees hier het artikel.
