Soms heeft een schuldenaar medewerking van zijn schuldeiser nodig om zijn verplichtingen te kunnen nakomen. Weigert de schuldeiser deze medewerking en belet hij daarmee nakoming, dan raakt hij in schuldeisersverzuim. Dit verzuim draait de rollen tijdelijk om: de schuldeiser kan geen aanspraak maken op de prestatie en de schuldenaar kan zelf niet in verzuim raken. Kortom: it takes two to tango.
De normale verhoudingen hervatten weer zodra het schuldeisersverzuim eindigt. De vraag is wanneer dat is. De Hoge Raad heeft die vraag beantwoord in HR 11 juli 2014, NJ 2014/361 (Sepeba/Rito). Rito is eigenaar van een perceel grond, met de bedoeling dit ooit via Sepeba in een ABC-transactie door te verkopen aan een derde. De afspraak is dat Rito het perceel op afroep beschikbaar houdt, terwijl Sepeba een koper zoekt. Uit de uiteindelijke opbrengst krijgt Rito onder meer een rentevergoeding over de aanloopperiode, waarin zij eigenaar van de grond is geweest. Wanneer partijen echter ruzie krijgen over de financiële afrekening, weigert Rito mee te werken aan de levering.
Het hof kwalificeert deze opstelling van Rito als schuldeisersverzuim en verplicht Rito om mee te werken aan levering. Daarbij is Sepeba geen rente verschuldigd over de periode waarin Rito in schuldeisersverzuim is. Voor de omvang van de uiteindelijke door Sepeba aan Rito te betalen rentevergoeding is dus van belang wanneer het schuldeisersverzuim eindigt: is dat al wanneer Rito toezegt mee te zullen werken aan een toekomstige levering, of pas wanneer levering daadwerkelijk plaatsvindt?
In het eerste geval zou Rito als schuldeiser het in haar macht hebben het verzuim door een enkele toezegging te doen eindigen, hoewel Sepeba als schuldenaar op dat moment nog niet kan nakomen. In het tweede geval zou Sepeba als schuldenaar kunnen bepalen wanneer het verzuim eindigt, hoewel nakoming wellicht al eerder mogelijk was. De Hoge Raad volgt begrijpelijkerwijs dan ook een derde spoor: aangezien het schuldeisersverzuim ontstaat wanneer de schuldeiser de nakoming belet, eindigt het wanneer de schuldenaar redelijkerwijs weer tot nakoming in staat is. Vanaf dat moment wordt de tango hervat en moeten schuldeiser en schuldenaar samen de dansvloer op.
