Sinds het toenemen van de jaren dat ik de advocatuur bedrijf, verwacht je dat de verbazing over de dagelijkse praktijk afneemt. Op een gegeven moment denk je alles wel zo’n beetje meegemaakt te hebben en de dag fluitend door te komen onder het motto ‘Ik ben te oud om me daar druk om te maken’.
Niets is echter minder waar. In mijn vorige blog had ik het over het willekeurige ‘afpakken’ door justitie waarbij het halen van doelstellingen van groter belang is dan de belangen van de burger. Die kan zijn beklag doen bij de rechter, die onder een steeds groter wordende stapel bezwaarschriften dreigt te worden bedolven. Over de werkdruk en enorme kosten die dit met zich meebrengt, wordt niet gerept. Maar voor de kiezer lijkt het dat we goed bezig zijn! De crimineel wordt immers in zijn portemonnee gepakt.
Met meer dan € 1.200,– in je portemonnee heb je al een probleem. Onlangs stelde een gedupeerde van een woninginbraak dat er € 50.000,– in contanten was ontvreemd. Dit bedrag werd namens de benadeelde partij teruggevorderd van de verdachte. Zowel de officier van justitie als de rechtbank bevreemde het niet dat iemand een dergelijk groot bedrag in de kledingkast heeft liggen. Vermeende verdachten moeten te allen tijde aantonen, bijvoorbeeld middels pinbonnen en bankafschriften, hoe ze zo’n bedrag bij elkaar hebben vergaard. Als benadeelde partij wordt je op je woord geloofd. De rechtbank wees de vordering zondermeer toe. Totaal ongevoelig voor het argument dat dit de omgekeerde wereld betreft. Bij een willekeurige ander volgt inbeslagneming en vervolging wegens witwassen. Daar komt bij dat tegenwoordig in vele gevallen de toegekende schadevergoeding door de overheid wordt uitgekeerd om vervolgens de verdachte na het uitzitten van de straf een vervangende hechtenis te laten ondergaan.
Een dure vorm van incasseren. In veel gevallen is de kans dat het bedrag alsnog wordt betaald vrij gering en werkt het louter en alleen strafverhogend. Ik vraag mij in alle eerlijkheid af of er überhaupt verder wordt gekeken naar bijkomende kosten en gevolgen bij het invoeren van nieuwe wet- en regelgeving. In de eerste plaats kunnen benadeelden door hoge claims in te dienen bij armlastige verdachten op deze wijze ervoor zorgen dat er in ieder geval een langere gevangenisstraf volgt. De claimcultuur komt dan ook in toenemende mate in het strafrecht voor, waarbij steeds vaker immateriële schadevergoedingen van tienduizenden euro’s worden gevorderd. In de zogenaamde ‘gevangenismoord’ werd namens een zestal familieleden als argument voor toekenning van ‘shockschade’ van € 25.000,– per persoon, aangevoerd dat zij door het horen op de zitting van de details van de moord, psychische schade op zouden lopen.
Bij het honoreren van dergelijke argumenten zijn we in ieder geval verzekerd van volle zalen. De rechtbank ging hier gelukkig niet in mee. Dat is maar goed ook want het is veelal de Staat en derhalve de belastingbetaler, die voor de uitkering opdraait. Aan de andere kant wordt er gigantisch bezuinigd op de gefinancierde rechtsbijstand, maar voor slachtoffers is er wel geld. Niet dat ik ze het niet gun, mar de vraag is of dit een taak van de overheid is. Het leven zit vol risico’s en als de veroorzaker van ellende geen verhaal biedt, is het niet aan de overheid om uiteindelijk de gemeenschap daarvoor op te laten draaien. De overheid als een soort van ‘waarborgfonds’ voor allerhande ellende. Door dergelijke ondoordachte wetgeving raakt de weegschaal behoorlijk uit balans en gaat dit uiteindelijk ten koste van een goede rechtspleging.
