In box 3 wordt het netto vermogen belast. Dit zijn je bezittingen zoals spaargeld, aandelen of een tweede woning minus je schulden zoals persoonlijke leningen. Over box 3 wordt een fictief rendement bepaald. Op 1 januari 2022 is deze gesteld op 0,01% op sparen en 5,53% op beleggen. Over dit rendement wordt 31% belasting geheven. Er wordt niet gekeken naar het daadwerkelijk behaalde rendement op dit vermogen, dus ook niet als deze hoger uitvalt dan 5,53%.
Uitspraak Hoge Raad
In de uitspraak van december 2021 werd bepaald dat de vermogensrendementsheffing strijdig is met het ongestoord genot van eigendom en discriminatieverbod zoals neergelegd in het EVRM. De forfaitaire rente zou te veel afwijken van de daadwerkelijk ontvangen rente. Hetgeen de wetgever wel beoogde. Het belang van de wetgever, namelijk makkelijke uitvoerbaarheid, realiteit en opbrengst staat niet in verhouding tot de ongelijkheid die het stelsel oplevert. De Hoge Raad heeft de spaartaks dus onwettig verklaard. Deze uitspraak heeft grote gevolgen. De Belastingdienst moet de te veel geïnde belasting over 2017 en 2018 aan ten minste 68 duizend spaarders terugbetalen. Het is nog niet helemaal duidelijk op welk bedrag de compensatie zal uitkomen. De landsadvocaat stelt in een advies dat het kabinet zich hierbij waarschijnlijk kan beperken tot de bezwaarmakers. Hoe dan ook zullen de financiële gevolgen groot zijn. Box 3 levert rond de 5 miljard per jaar op. Daarnaast moet het kabinet komen met nieuwe plannen voor vermogensrendementsheffing in de toekomst.
Belasting op vermogen omhoog?
De afgelopen tijd is het belasten van vermogen veelvuldig onderwerp van het publieke debat. Met de opkomst van de handel in crypto’s en de populariteit van de handel in vastgoed zullen inkomsten in toenemende mate verschuiven van arbeid naar vermogen. In 2021 leverde aandelen en vastgoed juist meer op dan het maximale forfaitaire tarief. Logisch dus om daar ook rekening mee te houden in het belastingstelsel. Zo stelde DNB al voor om de overwaarde op eigen woning naar box 3 te halen. Rendement op aandelen, vastgoed of crypto’s is immers ook een vorm van inkomen. Belasting op arbeid is in Nederland relatief hoog, waar belasting op vermogen soms laag uitvalt. Box 3 levert nu nog 4 miljard op waar loonheffing zo’n 60 miljard oplevert.
In alle verkiezingsprogramma’s van de coalitiepartijen stond een verhoging van belasting op vermogen en winst opgenomen. Uit doorrekening van het CPB blijkt echter dat de belasting op vermogen en winst 0,1 miljard daalt in plaats van stijgt. Hoog tijd dus om box 3 te herzien. Er wordt al langer gekeken naar een nieuw systeem met minder ficties. In het coalitieakkoord is dan ook afgesproken om in 2025 over te gaan naar een nieuwe vermogensrendementsheffing met reële rendementen. Door onder andere grote ICT-problemen bij de Belastingdienst kan dit nog wel eens lang gaan duren. De recente uitspraak van de Hoge Raad zal daar hopelijk de nodige vaart achter zetten.
