Identificeren in coronatijden, hoe doe je dat?

Identificatie van cliënten door advocaten en andere dienstverleners is niet alleen op grond van de eigen beroepsregels verplicht, maar zeker ook op grond van de Wwft. Er moet in Wwft-zaken een origineel identiteitsbewijs worden getoond aan de dienstverlener. Maar als je je cliënt niet kunt ontmoeten, hoe voldoe je dan aan deze verplichting? Is een video-call voldoende of wordt er van een professionele dienstverlener meer verwacht?
Foto: Depositphotos

Een cliënt in persoon ontmoeten is in deze tijd niet vanzelfsprekend. Maar de voorschriften gelden nog steeds: een nieuwe cliënt moet worden geïdentificeerd voordat een (Wwft-)dienst kan worden verleend. Hoe voldoe je daaraan?

Er was een tijd, vroegâh, vóór 16 maart 2020, waarin advocaten, notarissen, belastingadviseurs en accountants hun cliënten nog in persoon konden ontmoeten. De tijd voordat zij al hun medewerkers die thuis kunnen werken, thuis lieten werken. Dat was een tijd waarin de verificatie van de identiteit van een particulier, een vertegenwoordiger of een directeur in Wwft-zaken meestal neerkwam op een persoonlijke check van een geldig legitimatiebewijs aan het bureau van de dienstverlener. Een cliënt op afstand werd naar een notaris in zijn of haar woonplaats gestuurd om datzelfde werk te doen. We leven nu in andere tijden, die we in elk geval tijdelijk als ‘het nieuwe normaal’ moeten beschouwen.

De European Banking Authority, de Europese Bankautoriteit, was er na het uitbreken van de coronacrisis snel bij om financiële instellingen en overheden te herinneren aan hun verantwoordelijkheden om witwassen en financieren van terrorisme tegen te gaan en te waarschuwen voor nieuwe vormen van misbruik door lieden die gebruik maken van een crisis als deze. Kunnen professionals die veel Wwft-diensten verlenen nog wel verder in coronatijden? De zaken moeten doorgaan, maar de harde regel in de Wwft geldt ook nog steeds: de dienst mag pas verleend worden als het cliëntenonderzoek is voltooid.

In de rechtspraak zien we dat een veroordeling van een dienstverlener wegens schending van de Wwft vaak het gevolg is van een nalaten of gebrekkig uitvoeren van het cliëntenonderzoek. Artikel 11 Wwft schrijft voor dat de identiteit van een natuurlijke persoon wordt geverifieerd aan de hand van documenten, gegevens of inlichtingen uit betrouwbare en onafhankelijke bron. In de Uitvoeringsregeling Wwft staan de documenten die daarvoor gebruikt kunnen worden: een geldig paspoort, legitimatiebewijs, ID-kaart, rijbewijs et cetera.

Het fysiek niet aanwezig zijn van de cliënt waardoor het identiteitsbewijs niet door de dienstverlener zelf kan worden gecontroleerd, kan als een ongebruikelijke omstandigheid worden gezien in de zin van artikel 8 Wwft juncto bijlage III van de 4e Anti-witwasrichtlijn. We verkeren in een situatie van overmacht. Artikel 4 lid 2 Wwft geeft de mogelijkheid om het verifiëren van de identiteit van de cliënt uit te stellen als dat nodig is om de dienstverlening niet te verstoren. Het risico op ww of ft moet in dat geval wel laag worden ingeschat. Uitstel kan aan de orde zijn in geval van spoed, maar een crisis als deze kan uitstel ook rechtvaardigen. De verificatie van de identiteit moet dan wel zo spoedig mogelijk na het eerste contact met de cliënt alsnog gebeuren.

In de tussentijd is de praktijk creatief. We zien dienstverleners onderzoeken of het mogelijk is om een eerder door een andere dienstverlener uitgevoerd cliëntenonderzoek over te nemen. Of er wordt een printscreen gemaakt van een Skype-gesprek waarin de cliënt zijn paspoort toont in combinatie met het overmaken van een klein bedrag van een bankrekening op naam van de cliënt aan de dienstverlener. Let wel, het toe-mailen van een kopie van een paspoort door de cliënt is niet goed genoeg; niet op grond van de Wwft, maar ook niet op grond van de AVG.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven