Kritisch rapport motivering vreemdelingenzaken in hoger beroep

Drie Groningse rechtswetenschappers zijn in een evaluatierapport kritisch over toepassing van de verkorte motivering in hoger beroep in vreemdelingenzaken. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft “haar taak als appelrechter op onvoldoende overtuigende gronden uiterst beperkt ingevuld”. De vorig jaar geïntroduceerde nieuwe werkwijze moet worden uitgebouwd.

Delen:

Raad-van-State-Foto-Raad-van-State-19e81b29-scaled-1-b7a6736a
Raad van State (foto: Raad van State)

Op grond van artikel 91, tweede lid, van de Vreemdelingenwet 2000 kan de Afdeling bestuursrechtspraak volstaan met het oordeel dat een hoger beroep ongegrond is; zij is niet verplicht dit nader te motiveren. Deze mogelijkheid is in de wet opgenomen om te voorkomen dat door de hoeveelheid vreemdelingenzaken de werklast te groot zou worden wordt en de duur van de procedures te lang. Maar uitspraken met een verkorte motivering werden door de rechtspraktijk, in het bijzonder rechtshulpverleners, vaak als onbevredigend ervaren. Om daaraan tegemoet te komen, startte de Afdeling begin 2020 met een nieuwe werkwijze van motiveren in vreemdelingenzaken.

Korte toelichting

Sindsdien worden uitspraken met een verkorte motivering zo veel mogelijk voorzien van korte toelichtende standaardzinnen, om duidelijker te maken waarom de rechtbankuitspraak wordt bevestigd. Zo wordt bijvoorbeeld met een korte toelichting verwezen naar rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak waarin dezelfde rechtsvraag een rol heeft gespeeld.

Evaluatie

Bert Marseille, Marc Wever en Viola Bex‑Reimert van de vakgroep Staatsrecht, Bestuursrecht en Bestuurskunde van de Rijksuniversiteit Groningen hebben op verzoek van de Afdeling deze nieuwe werkwijze geëvalueerd. Zij onderzochten wat rechtshulpverleners, IND, rechtbanken en de Afdeling bestuursrechtspraak zelf van de nieuwe werkwijze vinden en of de Afdeling de nieuwe werkwijze moet beëindigen, als vaste werkwijze moet voortzetten of moet uitbouwen.

Omgekeerd uitgangspunt

Over de toepassing van de verkorte motivering tonen de wetenschappers zich in hun rapport kritisch: “Door bijna zonder uitzondering gebruik te maken van de bevoegdheid om bij een ongegrond hoger beroep af te zien van het motiveren van haar uitspraak, heeft de Afdeling sinds zij hogerberoepsrechter in vreemdelingenzaken is, haar taak als appelrechter op onvoldoende overtuigende gronden uiterst beperkt ingevuld.”
Volgens de onderzoekers zou de Afdeling de toepassing van artikel 91, tweede lid, precies het omgekeerde uitgangspunt moeten hanteren: het motiveren van uitspraken waarin het hoger beroep ongegrond wordt verklaard zou de regel moeten zijn, in plaats van de uitzondering.
De verandering die door de nieuwe werkwijze is ingezet verdient het volgens de onderzoekers om “met kracht te worden uitgebouwd, zodat meer recht kan worden gedaan aan het belang van de individuele rechtsbedeling in de vreemdelingenrechtelijke geschillen waarin de Afdeling als hoogste rechter oordeelt.”

Reflecteren

De komende maanden zullen staatsraden en juristen van de Vreemdelingenkamer van de Afdeling bestuursrechtspraak intern reflecteren op de uitkomsten van het onderzoek en de voorstellen van de onderzoekers.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven