Bij het afscheid van Michiel Scheltema als regeringscommissaris voor de algemene regels van bestuursrecht, werd als dank de Scheltemalezing in het leven geroepen. Op 5 april 2024 vond de door de Universiteit Leiden georganiseerde vijfde en laatste lezing plaats, met als thema: ‘dromen voor het bestuursrecht van de toekomst’.
Michiel Scheltema is oud-staatssecretaris van Justitie en emeritus hoogleraar bestuursrecht. Hij stond in 1982 aan de wieg van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). In 2019 kreeg hij eervol ontslag als regeringscommissaris, waarbij hem door toenmalig minister Sander Dekker van Rechtsbescherming de cyclus van vijf lezingen werd aangeboden.
Scheltema toen: “Het is een prachtig cadeau dat ik heb gekregen, omdat ik ervan overtuigd ben dat ontwikkelingen in de samenleving en nieuwe inzichten hun weerslag moeten hebben op de Awb. De lezingen kunnen eraan bijdragen de wet bij de tijd te houden.”
Elegant
Vier bestuursrechtspecialisten kwamen in deze laatste aflevering, die plaatsvond in de Haagse vestiging van de Universiteit Leiden, aan het woord. Maurits Ippel, strategisch adviseur bij de Nationale ombudsman, stelde vast dat de Awb een elegant systeem van geharmoniseerde regels is. “Maar de mensen die met die regels te maken krijgen zijn verschillend en leven soms rommelige levens. Juridische ordening kan ook nadelen hebben. Soms is differentiatie geboden, ook als de Awb daar juridisch wat rommeliger van wordt.”
Marc Wever van de Rijksuniversiteit Groningen ging in op de manieren waarop vooral bestuursorganen in de toekomst, meer dan nu het geval is, de toegang tot het recht van burgers kunnen garanderen.
Elsemarie den Boer-Adriaanse en Louise van Heusden van de Raad van State deelden hun ideeën over rechterlijke toetsing. Vanuit de gedachte dat een ruimere rechterlijke toetsing niet alleen vragen oproept over de inhoud van die toetsing, maar ook over de organisatie van het bestuursrechtelijk systeem.
Reflectie
Joyce Esser van de Universiteit Leiden rondde de bijdragen af met een reflectie op de wijze waarop het bestuursrecht wordt bestudeerd en wordt doorgeven aan een nieuwe generatie in het onderwijs. Ze zou graag zien dat wetenschappers en studenten niet alleen deskundig zijn, maar ook kritisch naar het systeem.
Michiel Scheltema reageerde op de sprekers, en ook was er gelegenheid voor discussie.
