Mr. van de dag is Bibi van Ginkel, senior research fellow bij Clingendael Security and Conflict Programme. Van Ginkel hield gisteren een lezing op het Symposium ‘Terrorism versus Privacy’.
Wat is de centrale stelling van uw lezing?
De centrale stelling van mijn lezing is dat veiligheid hand in hand gaat met respect voor vrijheidsrechten. Er is geen sprake van een dilemma. Immers, de strijd tegen terrorisme is primair de strijd ter bescherming van de democratie en de ‘rule of law’. Indien onder het mom van terrorismebestrijding, fundamentele rechten opzij geschoven worden, ondermijnen we precies datgene waartegen we ons willen beschermen.
Wat is daarvan de relevantie voor het recht?
Behalve dat het niet respecteren van vrijheidsrechten op lange termijn averechtse effecten heeft ten aanzien van het terugdringen van terrorisme, is het ook in strijd met ons (internationale) systeem van fundamentele rechten. Dit systeem biedt immers zijn eigen mogelijkheden om onder controleerbare omstandigheden op bepaalde rechten inbreuk te maken of deze tijdelijk op te schorten.
Tot welke aanbevelingen komt u?
Het is van het grootste belang dat bij iedere anti-terrorisme maatregel vooraf duidelijk is welk doel de wetgever beoogt te bereiken. Het geformuleerde doel moet bovendien meetbaar zijn in resultaat, en niet enkel een beschrijving van een proces zijn. Dat laatste is immers in effectiviteit niet meetbaar. De doelstellingen in de anti-terrorismemaatregelen zijn echter onvoldoende helder. Hierdoor is het niet mogelijk om de effectiviteit van maatregelen te controleren, en tevens niet mogelijk om te beoordelen of de eventuele inbreuk op fundamentele rechten gerechtvaardigd kan worden. Te vaak wordt door politici betoogd dat in het kader van terrorismebestrijding nieuwe maatregelen nodig zijn, en eventuele inbreuken op fundamentele rechten geoorloofd, omdat veiligheid het hoogste doel is. Tegen hen zeg ik dat veiligheid inderdaad zeer belangrijk is, en dat ze daarom juist hun werk beter moeten doen. Dat betekent dus dat we effectieve maatregelen nodig hebben, en geen maatregelen die bijvoorbeeld de kans op radicalisering vergroten.
Is uw lezing te downloaden of te bestellen, en zo ja, waar?
Nee.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Welk wetsartikel het slechtst?
Tja, dat zijn er nogal wat, maar laat ik een voorbeeld noemen. We kennen tegenwoordig ook de mogelijkheid om administratieve maatregelen te treffen in het kader van terrorismebestrijding. Het gaat dan om gebiedsverboden, het verbod om zich in de nabijheid van een specifiek persoon te begeven, of een meldplicht. Deze maatregelen kunnen ingesteld worden, niet tegen verdachten, maar tegen personen ten aanzien van wie men vermoedens heeft dat ze zich mogelijk met terroristische activiteiten inlaten. De grote vraag is hoe dit in de praktijk werkt. Krijgt de betreffende persoon bijvoorbeeld iedere ochtend per sms of e-mail te horen waar persoon X, in wiens buurt ze niet mogen komen, zich de hele dag bevindt?
Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?
Dat moet nog komen, namelijk mijn promotie.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
www.un.org en www.statewatch.org.
Welk boek las u het laatst?
Nachttrein naar Lissabon (vertaling) van Pascal Mercier.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Als we de tijd terug kunnen draaien… met Nelson Mandela op Robbeneiland.
Weet u een goede Mr. van de Dag? Mail ons: redactie@mr-magazine.nl
