Mr. van de dag is prof. C. Loonstra (Erasmus Universiteit Rotterdam). Loonstra houdt donderdag een lezing tijdens een borrel van Boontje Advocaten Arbeidsrecht te Amsterdam, met de stelling ‘Ontslag op staande voet zou afgeschaft moeten worden’.
Wat is de essentie van uw inleiding?
Het is – vind ik – niet van deze tijd dat een werknemer van het ene op het andere moment zijn bestaanszekerheid verliest, enkel op grond van een machtswoord van zijn werkgever die hem nota bene ook in de arbeidsorganisatie heeft toegelaten. Hoe ernstig een ‘vergrijp’ ook is, een zo vergaande beslissing kan alleen worden genomen als een onafhankelijke derde, de rechter, heeft geoordeeld dat redelijkerwijs niet langer kan worden geduld dat de werknemer niet meer tot de arbeidsorganisatie kan worden toegelaten. Dus de wetsartikelen met betrekking tot het ontslag op staande voet (met name art. 7:678 en 679 BW) moeten worden afgeschaft. In plaats daarvan zal het huidige art. 7:685 BW (ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de rechter) wat betreft de ontbindingsgrond moeten worden gesplitst. De huidige inhoud daarvan moet enkel worden gereserveerd voor de categorie ‘veranderingen in de omstandigheden’. De ontbinding wegens ‘een dringende reden’ moet met meer procedurele waarborgen worden omgeven dan art. 7:685 BW. De regels van het bewijsrecht moeten bijvoorbeeld van toepassing worden verklaard.
Wat is het gehoopte effect ervan?
Het gehoopte effect is dat werkgevers een (nog) beter HR-beleid voeren. Ook een mens die in een arbeidsorganisatie een vergrijp heeft begaan, blijft een mens en verdient een respectvolle bejegening. Zoiets is in het strafrecht volkomen ingeburgerd, maar nog niet ten volle in het arbeidsrecht. Verbanning als strafrechtelijke sanctie bestaat reeds lang niet meer in onze samenleving, maar verbanning uit een arbeidsorganisatie zonder oordeel van een derde, nog steeds wel. Het ontslag op staande voet geeft aanleiding tot veel procedures. Afschaffing van art. 7:678 en 679 BW zou het ontslagrecht veel transparanter en overzichtelijker maken. Er wordt wat af gediscussieerd over de wijziging van het ontslagrecht, maar over de meest voor de hand liggende oplossingen wordt niet nagedacht.
Door wie laat u zich inspireren bij uw gedachtevorming?
Paul van der Heijden (Universiteit van Leiden) heeft mij tijdens een etentje eens een ‘romantisch anarchist’ genoemd. Dat vind ik aardig getypeerd, alleen zijn er voor mij geen anarchisten (en ook geen romantici) die mij in het bijzonder hebben geïnspireerd. Ik hoor zo wat en lees zo wat en op basis daarvan scherp ik mijn eigen gedachten en kom tot bepaalde opvattingen die ik vervolgens graag met anderen bediscussieer. Laat iedereen overigens zoveel mogelijk zijn eigen voorbeeld zijn. Eigenheid vind ik een erg belangrijke eigenschap.
Is de lezing te downloaden of anderszins op te vragen, en zo ja: waar?
Nee, de lezing valt alleen aanstaande donderdag te beluisteren tijdens de borrel van Boontje Advocaten Arbeidsrecht te Amsterdam (van dit kantoor ben ik adviseur), ter verwelkoming van de nieuwe partner Wouter Hes en zijn medewerkers. Lezingen schrijf ik nooit uit en zijn dus geen lezingen in de eigenlijke betekenis van het woord. Ik ventileer opvattingen, geef daarvoor argumenten en communiceer die vervolgens met mijn gehoor. Enig moment schrijf ik er wellicht een artikel over, zoals over afschaffing van het ontslag op staande voet. In 2005 schreef ik daarover reeds iets in een artikel in het NJB. Tot nu toe heb ik geen bijval voor mijn pleidooi gekregen. Dat had ik ook niet verwacht. In dat artikel verdedigde ik overigens ook de afschaffing van het ontslag tijdens de proeftijd. Nog zo’n monstrum in het arbeidsrecht.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Geen enkel. Ieder wetsartikel is een noodzakelijk kwaad (ik ben een romantisch anarchist, remember?) en daarom kan er wat mij betreft niet van het ‘mooiste’ wetsartikel worden gesproken.
Welk wetsartikel het slechtst?
Zie voorgaand antwoord.
Wat is het hoogtepunt uit uw carrière?
Ik ben nooit zo carrièregericht geweest. Ik wilde altijd schrijven en onderzoek doen en daarvoor moest je aan een universiteit werken. Dat heb ik altijd met grote inzet gedaan. Het ging en gaat mij altijd om de inhoud, niet om de functie of de rang. Wat betreft de inhoud heb ik vele hoogtepunten gekend, bijvoorbeeld toen ik erachter kwam hoe absurd het is dat wij nog steeds het ontslag op staande voet kennen. Anders gezegd: iedere ‘originele’ gedachte gaf een kick en kan dus als een hoogtepunt worden beschouwd.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Rechtspraak.nl en overheid.nl.
Welk boek las u het laatst?
Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon. Hoofdpersoon zo’n heerlijk eigengereid type dat gewoon zijn eigen hart volgt.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Niet met wie, maar met wat: met olieverf en tien doeken van 90 x 120 cm. En dan wil ik niet worden gestoord totdat alle tien schilderijen af zijn. De cipier mag zo nu en dan een paar boterhammen met kaas door het luikje schuiven. En ’s avonds een fles wijn. Wit wel te verstaan.
Weet u een goede Mr. van de Dag? Mail ons: redactie@mr-magazine.nl
