‘Afluisteren is bijl aan de wortel van boom van vertrouwen’
Michiel Kuyp is strafrechtadvocaat bij Jebbink Soeteman Advocaten in Amsterdam. Hij kwam vorige week in het nieuws omdat een gesprek tussen hem en zijn cliënt in de gevangenis van Zoetermeer (volgens Kuyp) is afgeluisterd. De gevangenisdirecteur en staatssecretaris Dijkhoff ontkennen dat. Het Gerechtshof hield vorige week een schouw in de PI Zoetermeer om zichzelf een beeld te vormen van de spreekkamer en de camera.
Fascinerend hoe u ontdekte dat u werd afgeluisterd. U zag op een camera in het plafond een groen lampje branden en een rood lampje knipperen. Keek u toevallig of let u altijd op dat soort zaken?
Het viel mijn cliënt op. Over het algemeen staar ik niet naar het plafond als ik in bespreking ben. Sinds 1 oktober 2015 kan ik het niet laten ook altijd even het plafond te checken.
Stel dat komt vast te staan dat u inderdaad bent afgeluisterd, wat moet dan de consequentie zijn voor de zaak van uw cliënt?
Dat de afluisterapparatuur heeft aangestaan lijdt wat mij betreft geen twijfel. Of iemand ook daadwerkelijk heeft meegekeken, meegeluisterd of een kopie van de opname heeft gemaakt weet ik niet. Tijdens de schouw werd duidelijk dat de camera alleen in en uit te schakelen is met een sleutel waar slechts een beperkt aantal mensen binnen de gevangenis over kan beschikken. Ook kan de camera enkel vanuit de spreekkamer zelf worden bediend. Dit betekent dat de camera voorafgaand aan het gesprek welbewust is ingeschakeld en kort na het gesprek is uitgeschakeld. Vanzelfsprekend heb ik de advocaat-generaal onmiddellijk na de schouw verzocht tot op de bodem te laten uitzoeken wie de camera heeft bediend. Vrij communiceren met cliënt is de wortel van de boom van vertrouwen die noodzakelijk is voor een gedegen verdediging. De bijl aan die wortel mag niet zonder consequenties blijven.
Wat zegt het over staatssecretaris Dijkhoff dat hij, voordat het Gerechtshof een oordeel heeft gegeven, al aan de Tweede Kamer heeft meegedeeld dat het gesprek niet is afgeluisterd?
Het zegt in ieder geval dat hij niet lui is, maar voortvarend te werk gaat. Het Gerechtshof was niet blij met de publiciteit. Het incident vond plaats op 1 oktober 2015. Nadien heeft de advocaat-generaal mijn constatering afgedaan als ‘vage suggestie’, de directeur van de PI schreef er zeker van te zijn dat de apparatuur niet heeft aangestaan en ook de DJI liet weten dat de apparatuur niet heeft gedraaid. Men wist niet dat ik met mijn laptop een foto van de camera had gemaakt, als bewijs. Toen ook de staatssecretaris schreef dat ik het bij het verkeerde einde zou hebben, was voor mij de maat vol.
Eerder zijn uw collega’s Pestman en Seebregts afgeluisterd door de AIVD. Hoe is het gesteld met de vertrouwelijkheid van gesprekken van advocaten?
Ik houd moed.
En hoe moet dat worden verbeterd? Internationale actie om Nederland bij de les te houden?
Ik zie de reactie liever dichter bij huis. De Hoge Raad mag wel weer een tandje bijzetten, waar het gaat over het sanctioneren van vormverzuimen. Dat houdt de opsporing, in de breedste zin van het woord, zuiver.
Als u het voor het zeggen had dan?
Dan werd de wereld heel wat liever en het nieuws meteen een stuk positiever.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Is het de bedoeling dat ik dit interview als hoogtepunt aanmerk? Dan dit interview. Ook mooi was een succesvol pleidooi op een vrijdagmiddag in mijn eerste jaar als stagiair, strekkende tot een nietige dagvaarding in een wapenhandelzaak, waarin ik de hoofdverdachte bijstond. Toen de pleidooien in de zaken van de medeverdachten nog gevoerd moesten worden, stond mijn cliënt al buiten op straat.
Welk boek las u het laatst?
‘De asielzoeker’ van Grunberg
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen als het groene lampje brandt, en het rode lampje knippert?
Bij voorkeur maak ik het niet (nog eens) mee, maar in geval mij geen keuze rest, graag met onze collega en mijn verloofde mr. Rosing.
