Mr. van de week is Rianne Jacobs. Zij is benoemd tot bijzonder hoogleraar Wetgeving- en reguleringsvraagstukken aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Jacobs is raadadviseur bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie.
Uw aandachtsgebied: vraagstukken met betrekking tot de vertaling van beleidsdoelstellingen in wetgeving. Wat is daarbij de grootste uitdaging?
Er zijn talloze vraagstukken te noemen, maar een belangrijke uitdaging komt voort uit technologische innovaties. Hoe zorg je ervoor dat wetten innovaties niet tegenhouden en hoe maak je wetgeving die niet meteen verouderd is als er een nieuwe technologie komt? Een andere belangrijke uitdaging heeft te maken met transnationale private regulering. De vraag rijst of, en zo ja, onder welke omstandigheden dergelijke regels een alternatief kunnen zijn voor overheidsregulering.
Waar en hoe leer je om wetten te maken?
Ik heb het in de praktijk geleerd bij het ministerie van Veiligheid en Justitie (toen nog: Ministerie van Justitie), maar wie tegenwoordig wetgevingsjurist wil worden bij het Rijk gaat na zijn of haar studie een tweejarige masteropleiding bij de Academie voor Wetgeving volgen. Tijdens die opleiding volg je anderhalve dag per week werkgroepen en trainingen aan de Academie en werk je de rest van de week op een ministerie als wetgevingsjurist. Universiteiten, waaronder de VU, bieden overigens ook bijna allemaal wel een vak over wetgevingsleer aan. Eigenlijk zou iedere jurist dit vak moeten volgen; ook wie geen wetgevingsjurist wordt, kan er in zijn of haar beroepspraktijk voordeel hebben.
Als u het voor het zeggen had, dan?
Dan zag de wereld er een stukje mooier uit, haha. Wetten zouden altijd allemaal duidelijk zijn en toegankelijk zijn en voorzien van een goede artikelsgewijze toelichting. Dit laatste klinkt heel pietluttig, maar voor de juridische praktijk is het dat niet. Wie later (bijv. in het kader van een procedure) op zoek gaat naar wat de wetgever precies bedoelde met een bepaald artikel, doet dat als eerste in de artikelsgewijze toelichting. Als daar niks of weinig staat, moet hij of zij op zoek in het algemeen deel. En ondanks dat het doorzoeken de tekst tegenwoordig gemakkelijker gaat omdat het digitaal kan, blijft het lastig omdat het algemeen deel – zoals de naam al zegt – meestal heel algemeen is. Wat er in het algemeen deel staat, komt meestal ook niet terecht in juridische commentaren en zo raakt relevante informatie buiten beeld.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Deze benoeming uiteraard, maar ik vind het toch ook elke keer weer een hoogtepunt als een wet waaraan ik heb meegewerkt het Staatsblad haalt.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Inspiratie krijg ik van een heleboel verschillende mensen; sommigen vanwege hun creativiteit of ruimdenkendheid, anderen juist vanwege hun kritische vragen of opmerkingen of hun opgeruimde en praktische instelling. In veel gevallen is het ook heel inspirerend (want leerzaam en effectief) om samen te werken aan een dossier met mensen uit verschillende disciplines.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Lastige vraag. Er is vast en zeker veel niet bekend over mij, maar ik kan me niet voorstellen dat daar dingen bij zijn die interessant zijn voor anderen.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Wetten.nl, officiëlebekendmakingen.nl, eur-lex.europa.eu en www.kcwj.nl, de website van het kenniscentrum wetgeving en juridische zaken waarop enorm veel kennis over wetgeving en het wetgevingsproces staat.
Welk boek las u het laatst?
Ik heb in de vakantie een hele stapel boeken gelezen. Twee sprongen eruit: Dijk van H.M. van den Brink en Dubbelspoor van Cees Fasseur. Hoewel Dijk in een recensie in NRC een “oudemannenboek” werd genoemd (vanwege de nostalgie waarmee het verleden wordt opgeroepen, de leeftijd van de hoofdpersoon – gepensioneerd – en de marginale rol die vrouwen spelen in het verhaal), kan ik dit boek aanbevelen. Wie van bestuursrecht houdt en belangstelling heeft voor de handhaving van regelgeving, zal het waarschijnlijk met plezier lezen. Het boek van Fasseur geeft (o.a.) een leuk inkijkje in het werken als wetgevingsjurist in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Als ik dan toch de cel in zou moeten, dan met mijn man Rogier.
