Mr. van de week is Ton Liefaard. Sinds half maart bekleedt hij de functie van UNICEF hoogleraar kinderrechten aan de Universiteit Leiden. Méér voorlichting en deskundigheidsbevordering door investeren in wetenschappelijk kennis op het terrein van kinderrechten is de doelstelling van deze nieuwe leerstoel ‘Children’s Rights’.
In een radio-interview verzet u zich tegen het ontstane beeld dat jeugdstrafrecht te ‘soft’ zou zijn. Wat zijn de gevolgen van deze beeldvorming?
Een gevolg is dat men zijn toevlucht zoekt in plannen om het jeugdstrafrecht aan te scherpen, terwijl daar helemaal geen behoefte aan is. Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie stelt onder meer voor om de maximumduur van jeugddetentie voor zestien- en zeventienjarigen te verdubbelen en om de mogelijkheden om een taakstraf op te leggen in te perken ingeval van zware delicten. Langer opsluiten werkt contraproductief en staat op gespannen voet met het kinderrechtelijke uitgangspunt dat de reïntegratie van de jeugdige dader centraal staat binnen het jeugdstrafrecht.
Uw faculteit stelt dat rechters en advocaten veel beter moeten worden geïnformeerd over kinderrechten. Is het zo slecht gesteld met hun kennis hierover?
Er is de afgelopen jaren enorm veel geïnvesteerd in kennis over jeugdrecht en kinderrechten bij rechters en advocaten. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen, maar we zijn er nog lang niet. Er moet blijvend worden geïnvesteerd in de kennis over kinderrechten. Uiteraard via postacademisch onderwijs, maar ook door bij de rechtenstudie te beginnen. In september 2012 start daarom in Leiden een master Jeugdrecht en op termijn komt er ook een Engelstalige internationale master Children’s Rights.
Wat hoopt u dat uw aanstelling zal bewerkstelligen?
Het is mijn ambitie om in Leiden een internationaal expertisecentrum te ontwikkelen waarbinnen onderzoek wordt gedaan naar de betekenis van het VN-Kinderrechtenverdrag en naar de doorwerking ervan op nationaal niveau. Wat is het belang van het VN-Kinderrechtenverdrag voor kinderen in Nederland en elders? En hoe kunnen kinderrechten het beste worden geïmplementeerd? De onderzoeksuitkomsten vormen de basis voor onderwijs aan studenten en professionals (rechters, advocaten, officieren van justitie, beleidsmakers, etc.) in binnen- en buitenland.
Wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Het VN-Kinderrechtenverdrag dateert uit 1989. Dit verdrag heeft de rechten van kinderen wereldwijd op de kaart gezet. Het is het meest geratificeerde mensenrechtenverdrag dat wij kennen; alleen Somalië en de Verenigde Staten hebben nog niet geratificeerd.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Er zitten diverse inspirerende artikelen in het VN-Kinderrechtenverdrag. Persoonlijk ben ik erg gecharmeerd van artikel 12: het recht van het kind om gehoord te worden in alle aangelegenheden die hem betreffen, inclusief juridische procedures. Deze bepaling raakt in de kern aan de rechtspositie die aan kinderen toekomt op grond van het verdrag.
Welk wetsartikel het slechtst?
Het VN-Kinderrechtenverdrag is niet perfect. Een zwakke plek vind ik artikel 37 aanhef, onder a, waarin ruimte wordt gelaten om kinderen levenslang op te sluiten. Ik deel de aanbeveling van het VN-Comité voor de Rechten van het Kind dat geen enkel kind tot een levenslange vrijheidstraf zou mogen worden veroordeeld; vrijheidsbeneming moet immers zo kort mogelijk duren en de reïntegratie van jeugdige daders dient altijd voorop te staan.
Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?
Deze benoeming. Deze leerstoel biedt een unieke kans om kinderrechten centraal te stellen in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs voor studenten en professionals. Kinderrechten is een relatief jong en zeer dynamisch rechtsgebied. We moeten nog veel meer te weten komen over de precieze betekenis en werking van het VN-Kinderrechtenverdrag om de rechten van kinderen wereldwijd daadwerkelijk te verbeteren.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Er zijn twee internationale websites die ik regelmatig raadpleeg: www.ohchr.org (Office for the High Commissioner of Human Rights) en www.crin.org (Child Rights Information Network). Beide websites bieden een schat aan informatie op het terrein van internationale mensenrechten en kinderrechten.
Een handige Nederlandse website over kinderrechten is van het Kinderrechtencollectief: www.kinderrechten.nl.
Welk boek las u het laatst?
‘Great Expectations’ van Charles Dickens.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Ervan uitgaande dat alles mag en kan: Barack Obama. Ik zou graag van de gelegenheid gebruik maken om hem ervan te overtuigen dat de VS het VN-Kinderrechtenverdrag zouden moeten ratificeren.
