Mr. van de week is rechter Dory Reiling. Ze is vanaf het begin betrokken bij het invoeren van digitaal procederen in het civiele recht: het project Kwaliteit en Innovatie (KEI). Op 1 september werd dit verplicht voor zaken met een belang van meer dan 25.000 euro in de arrondissementen Gelderland en Midden-Holland.
Op 30 augustus gaf u op de website van de rechtspraak tips aan advocaten, zoals ‘Neem een eigen laptop of tablet mee naar de zitting’. Hebben advocaten dit advies en uw andere adviezen ter harte genomen?
Zo snel gaat procederen onder KEI nu ook weer niet. De verplichte fase is net begonnen. De meeste ingediende zaken wachten nu op verschijnen van de verwerende partijen. Die zijn dus nog niet aan een zitting toe. In de vrijwillige fase zijn er afgelopen jaar wel een paar zittingen geweest. Die zijn, met laptops en tablets, probleemloos verlopen.
Als u na twee weken digitaal procederen de balans opmaakt, wat is dan uw conclusie?
We hadden geen idee of advocaten snel zaken zouden gaan indienen, maar de eerste twee weken waren dat er al 37. En er zijn nu al meer dan honderd advocatenkantoren aangesloten op het Aansluitpunt Rechtspraak. Mijn team en ik worden daar heel blij van. KEI is nu van de gebruikers, niet meer alleen van de makers. De mensen in de pilotgerechten hebben zich KEI eigen gemaakt. Dat was heel fijn om te merken. En zo moet het ook. En ik kon dus ook rustig naar de Court Technology Conference op 12, 13 en 14 september in Salt Lake City. Zoals gewoonlijk weer heel interessant, en daar komt dus nog wel een mr-online weblog over.
Welke vraag over digitaal procederen krijgt u het vaakst voorgelegd?
Dat is: wat er gebeurt als er een termijn verloopt omdat het systeem niet werkt? En omdat dat zo vaak gevraagd wordt heb ik alle antwoorden op een rij gezet in mijn Mr-online weblog https://www.mr-online.nl/digitaal-procederen-oeps-termijn-verloopt/ van 1 september.
En wat is dan uw antwoord?
Het korte antwoord is: dat staat in artikel 8 van het Besluit digitalisering rechtspraak. Mijn advies is: laat het er nou niet op aankomen. Het lange antwoord staat in het blog.
Als u het voor het zeggen had dan?
Burgers moeten veel meer hulpmiddelen krijgen om zelf hun problemen op te lossen voordat ze naar de rechter moeten. Dat moet met de huidige mogelijkheden van de communicatietechnologie toch mogelijk zijn. En de rechter zou veel toegankelijker moeten worden voor mensen met problemen. Dit zijn geen revolutionaire inzichten; de meeste van mijn collega’s zijn het hier van harte mee eens. Er lopen ook allerlei initiatieven om te proberen dat voor elkaar te krijgen.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Tja, dat is moeilijk kiezen bij een carrière die begon in 1980. In 1993 werd ik kantonrechter in Amsterdam, rond 2000 heb ik meegewerkt aan de inrichting van de Raad voor de Rechtspraak, ik heb drie jaar bij de Wereldbank gewerkt aan rechtspraakhervorming in landen in ontwikkeling, in 2009 ben ik gepromoveerd op Technology for Justice, en nu mag ik in Nederland rechtspraak digitaliseren.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Mijn hoogleraar rechtssociologie Toon Peters, die ons liet kennismaken met de Amerikaanse rechtstheoretici zoals John Rawls, Philip Selznick en Marc Galanter. De belangrijkste les: wat in de wet staat is iets heel anders dan recht in de praktijk.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik heb bijna mijn hele schoolcarrière doorgebracht op De Werkplaats Kindergemeenschap, de school van Kees Boeke. Leerlingen worden er van jongs af aan behandeld als mensen met eigen verantwoordelijkheid. Ik heb pas veel later begrepen dat dat helemaal niet zo vanzelfsprekend is.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Legal Intelligence en Rechtspraak.nl.
Welk boek las u het laatst?
The Sellout van Paul Beatty. Het won vorig jaar de Man Booker Prize. Het eerste gedeelte viel niet mee. Het speelt zich af in een zwarte gemeenschap in de omgeving van Los Angeles, en je herkent daar helemaal niks. Daar moet je even doorheen, en daarna wordt het heel erg leuk. Het noodzaakt je om je eigen referentiekader los te laten. Ik kijk nu nooit meer op dezelfde manier naar zwart/wit discussies.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met mijn vader. Hij is in 2005 overleden, en het speet hem toen heel erg dat hij mijn promotie niet meer mee kon maken. Hij was hoogleraar theologie en een gepassioneerd computergebruiker, en ik zou hem graag willen vertellen hoe leuk en spannend het was om KEI Civiel te maken.
