Mr. van de week is Joan Holthuis. De rechter van de Rechtbank Limburg schreef op de Facebook-pagina van de Rechtspraak een blog over spannende dingen die een strafrechter meemaakt.
Wat voor spannende dingen maakt u mee in de rechtszaal?
Verdachten die onderling op de vuist gaan, omdat ze elkaar de schuld geven. Een slachtoffer dat de verdachte aanvliegt, wanneer hij hoort dat de verdachte vrijkomt. De emoties kunnen hoog oplopen tijdens een strafzaak. Meestal is de agressie trouwens niet op mij gericht. Maar ook ik ben wel eens bespuugd door een verdachte of heb te horen gekregen “dat ze me weten te vinden”. Het zijn gelukkig incidenten.
En bent u wel eens bang?
Nee. Ik snap waar de emoties vandaan komen. Bovendien heb ik altijd de parketpolitie achter de hand. In de zaal of via de alarmknop binnen handbereik.
U hebt een alarmknop voor dreigende situaties. Gebruikt u die vaak?
Nog nooit. Eén keer wilde ik hem net indrukken, toen een imposante verdachte totaal onverwachts schreeuwend op mij af kwam stormen. Maar voordat ik bij de knop was, werd de man al terecht gewezen door de bode, een struise Antilliaanse dame. Zij stond hem in het Papiaments zo pittig te woord, dat hij daarna zo mak als een lammetje terug ging naar zijn stoel.
Wat doet u om agressie in de rechtszaal te voorkomen?
Ik probeer emoties en spanningen op tijd te benoemen. Tegen slachtoffers zeg ik nog weleens dat zij tijdens de zitting dingen zullen horen die voor hen niet prettig zijn, maar dat het mijn taak is als rechter om alle kanten van het verhaal te bekijken. En natuurlijk moet je nadenken over ieders plek in de zaal. Als nabestaande zou je zelf ook niet graag tussen de familie van de verdachte zitten. En geen losse stoelen in de buurt!
Als u het voor het zeggen had dan?
Als rechter heb ik het vrij vaak voor het zeggen. Binnen de grenzen van de wet natuurlijk. Heel af en toe zou ik die grenzen wel wat willen oprekken. Zo vind ik het taakstrafverbod (verbod om in bepaalde soort zaken een taakstraf op te leggen) een minder geslaagd stukje wetgeving. Het kan je als rechter teveel beperken in het leveren van maatwerk. Terwijl dat nou juist is waar het in ons vak om gaat. Geen enkele zaak is gelijk.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Het moment dat ik rechter werd. Ik vind het nog steeds een prachtig beroep.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Alle innovatie en vooruitgang in de wereld is te danken aan mensen die kritisch waren en tegen de stroom in durfden te roeien. Dat geldt ook voor de rechtsontwikkeling. Durf, moed, creativiteit en een kritische geest zijn wat mij betreft dan ook hele mooie eigenschappen voor een rechter. Ik had ooit een discussie met een collega over het motto “Bij twijfel niet inhalen”. Volgens mij draag je pas echt bij aan de rechtsontwikkeling als je bij twijfel ook eens wel inhaalt. Als je maar goed uitlegt waarom je dat doet. Eén van mijn grote voorbeelden daarin is Nico Jörg, voormalig advocaat-generaal bij de Hoge Raad, voor wie ik lang gewerkt heb.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik ben een groot Feyenoord fan. Ik hou van die Rotterdamse no-nonsense mentaliteit. Dat is ook in mijn rechterswerk terug te vinden. Juridische betogen zijn vaak veel te lang en onnodig ingewikkeld: “Cut the crap”. Waar draait het nu echt om? De kern van de zaak is vaak prima te vatten in hooguit een paar A-4tjes.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Rechtspraak.nl. Om te lezen wat mijn collega-rechters in het land doen. Het lijkt nog wel eens verschil te maken waar en door wie je berecht wordt. Dat zou eigenlijk niet moeten.
Welk boek las u het laatst?
De bekeerlinge van Stefan Hertmans.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Het lijkt me vreselijk saai in de gevangenis. Ik zou dus in ieder geval een celgenoot kiezen met wie ik heftig kan discussiëren én hard kan lachen. Mijn man zou een uitstekende kandidaat zijn, maar ik heb liever dat hij in de tussentijd voor de kinderen zorgt. Theo Hiddema zou een goeie optie zijn.
