Het standpunt van de Tweede en Eerste Kamer was lange tijd duidelijk: we zijn tegen Nederlandse deelname aan het Europees Openbaar Ministerie. Het in het regeerakkoord aangekondigde lidmaatschap blijkt een ‘uitruil’.
Het verlies aan soevereiniteit en de angst dat het Europees OM langzaam zijn takenpakket zou uitbreiden lag deelname lang tijd in de weg. Voormalig minister Van der Steur kreeg het niet door de Tweede Kamer, Nederlandse strafrechtjuristen stonden ook niet te springen om een EU-OM, en in juni van dit jaar nam de Tweede Kamer nog een motie aan om definitief buiten het Europees OM te blijven. Dit instituut is verantwoordelijk voor de opsporing en bestrijding van fraude met EU-geld. Op dit moment zijn twintig landen aangesloten bij het Europees OM, dat vanaf 2020 operationeel moet zijn.
De ‘oude’ Tweede Kamer heeft nu het nakijken. Het lidmaatschap is een ‘uitruil’, zo bevestigen Kamerleden van D66 en de VVD. D66 wilde eerder wel, maar VVD, CDA en ChristenUnie waren altijd tegen. Rutte heeft beloofd ‘waakzaam’ te zijn dat het Europese OM niet sluipenderwijs nieuwe taken naar zich toetrekt. Hoewel het nieuwe kabinet lid wil worden van ‘het EU-OM zoals het nu is’, eist het wel dat de Nederlandse officier van justitie in uitzonderlijke gevallen moet kunnen afdwingen dat niet tot vervolging wordt overgegaan.
Het is nog niet bekend wanneer Nederland toetreedt tot het EU-OM.
