Een rechtshandeling in strijd met de goede zeden is nietig. Deze open norm beoogt de morele uitgangspunten van het maatschappelijk verkeer te beschermen. Daarbij gaat het niet om allerhande opvattingen over wat behoort: de goede zeden beschermen alleen fundamentele waarden als zelfbeschikking en gelijkheid. Daaronder vallen ook de belangen van derden: nietig wegens strijd met de goede zeden is bijvoorbeeld de overeenkomst die als doel heeft om schuldeisers te benadelen. De Hoge Raad heeft in HR 19 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3650 geoordeeld dat daarvoor niet is vereist dat ook daadwerkelijk crediteuren zijn benadeeld.
De eiser procedeert tegen de ouders van zijn voormalige echtgenote, aan wie hij staande het huwelijk geld had geleend om dat uit de handen van zijn schuldeisers te houden. In de leningsovereenkomst verkreeg de man een pandrecht op alle (toekomstige) vorderingen van zijn vrouw. Na de scheiding wil hij het geld terug, maar zijn ex-vrouw heeft haar vermogen inmiddels veilig gesteld bij haar ouders. Die openen op eigen naam een bankrekening en machtigen dochterlief om daarvan gebruik te maken.
Wanneer de man hen op grond van het pandrecht aanspreekt tot betaling, beroepen zij zich op de nietigheid van de leningsovereenkomst wegens strijd met de goede zeden. De man betwist dat de goede zeden zijn geschonden, omdat er feitelijk geen schuldeisers zijn benadeeld. De Hoge Raad oordeelt echter dat de daadwerkelijke benadeling van schuldeisers geen voorwaarde is voor nietigheid, wanneer de overeenkomst op zichzelf wel het doel heeft hun verhaal te frustreren. Dat oordeel weerspiegelt het principiële karakter van de goede zeden: alleen al de onoorbare bedoeling ondermijnt het maatschappelijk verkeer en is daarmee ongewenst. Daarin verschilt het leerstuk wezenlijk van de Pauliana, die de benadeling van schuldeisers als uitgangspunt neemt voor een vernietigingsactie.
Wel honoreert de Hoge Raad de tweede klacht van de man. De man meent dat de ouders naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen beroep meer toekomt op de goede zeden, nu zij zich aan dezelfde praktijken schuldig maken. Het Hof was daar zonder motivering aan voorbij gegaan, maar had dat niet mogen doen. De zaak wordt terugverwezen.
