Openbaar Ministerie op zoek naar ruimte voor bestraffing klimaatdemonstranten

Het Openbaar Ministerie vervolgt vijf actievoerders die zich de afgelopen jaren meermaals tijdens klimaatdemonstraties schuldig hebben gemaakt aan een strafbaar feit, en één actievoerder die geweld heeft gepleegd. Het OM zegt de zaken aan de rechter voor te leggen om een duidelijke uitspraak te krijgen welke ruimte er is voor bestraffing.

Delen:

Klimaatdemonstratie op de A12 in Den Haag (foto Depositphotos)

In de meeste gevallen ging het om overtreding van de Wet openbare manifestaties, namelijk het niet voldoen aan een bevel van de burgemeester. Dat is een gering strafbaar feit en in die zaken heeft het Openbaar Ministerie geen vervolging ingesteld. “Het belangrijkste doel van hun aanhouding, namelijk het beëindigen van de strafbare blokkade, was immers al bereikt”, laat het OM weten.

Geen straf

Voor ernstiger strafbare feiten – zoals bekladding van de tunnelbak of belemmering van de politie tijdens hun werk – legde de rechter vaak ook geen straf op aan actievoerders. Door hun aanhouding konden ze hun grondrecht, demonstreren, niet langer uitoefenen en dat was volgens de rechter genoeg straf.
Maar het Openbaar Ministerie meent dat een straf wel op zijn plaats is wanneer een actievoerder zulke misdrijven vaker pleegt: “Dat binnen een demonstratie grenzen worden opgezocht om hartstochtelijk een punt te maken, is invoelbaar. Maar wie meer dan eens over die grenzen gaat, zet bij herhaling strafbare feiten in om een punt te maken.”
Dat kan wat het OM betreft nooit de bedoeling zijn van het demonstratierecht. “Dat is geen vrijbrief om bij herhaling ernstiger strafbare feiten te plegen. Daarnaast is geweld nooit toelaatbaar, ook niet als het een enkele keer wordt gepleegd.”

Vervolging

Vijf actievoerders die het Openbaar Ministerie zal vervolgen hebben zich vaker aan ernstiger strafbare feiten schuldig gemaakt. De zesde actievoerder heeft één keer geweld gebruikt tegen een beveiliger.
Actievoerders die één keer zijn aangehouden voor een ernstiger strafbaar feit worden niet vervolgd. Het OM: “Gelet op uitspraken in eerdere zaken is er in deze gevallen geen ruimte meer voor bestraffing. Hun zaken zijn door het Openbaar Ministerie geseponeerd omdat strafvervolging niet opweegt tegen het maatschappelijk belang van het demonstratierecht.”

In de fout

In afwachting van de zitting blijft het Openbaar Ministerie nieuwe strafbare feiten tijdens demonstraties onderzoeken, laat ze weten. Ook tijdens een actie van Extinction Rebellion op 11 januari zijn weer actievoerders aangehouden voor het plegen van misdrijven. “Als het OM bewijs ziet dat een of meer van bovengenoemde zes verdachten opnieuw in de fout zijn gegaan, zullen zij ook voor deze nieuwe misdrijven vervolgd worden. Datzelfde geldt voor andere verdachten, als blijkt dat zij bij herhaling zulke strafbare feiten plegen.”

Vreedzaam

Tijdens een blokkade van de A12 door Extinction Rebellion op zaterdag 27 mei 2023 werden bijna 1.600 demonstranten gearresteerd. Het Openbaar Ministerie ging in de meeste gevallen echter niet over tot vervolging vanwege het vreedzame karakter van de actie.
Het Kabinet laat naar aanleiding van het groeiende aantal protestacties onafhankelijk onderzoek doen naar het demonstratierecht. Het onderzoek wordt gedaan door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC).
Minister van Justitie David van Weel (VVD) liet in de media eerder al weten dat hij grenzen aan het demonstratierecht wil stellen, om de politie te ontlasten. In een recent rapport geeft Amnesty International aan dat dit demonstratierecht in Europa juist onder druk staat.

 

 

 

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven