In april 2008 schreef ik naar Peter R. de Vries te kijken zoals een mijner cliënten dat deed naar zijn vrouw. Heel kort gezegd kwam dit erop neer dat het beeld dat ik van Peter had nogal wisselend was. Aan de ene kant was daar grote waardering en aan de andere kant niet geringe ergernis.
Afgelopen week moest ik meerdere keren aan die blog denken als ik aan Enait dacht. Het hoogtepunt bereikte die gedachten tijdens de uitzending van Pauw en Witteman waar de moslimadvocaat wegliep.
Enait kwam in 2008 in het nieuws omdat hij weigerde op te staan voor de rechters. Uiteindelijk leidde dit tot een tuchtrechterlijke procedure tot aan het hof van discipline. Laatstgenoemde instantie stelde uiteindelijk op 11 december 2009 Enait in het gelijk. Hij hoeft niet voor rechters op te staan en mag een hoofddeksel op houden.
Waarom riep dit allemaal tegenstrijdige gevoelens op?
Hoewel ik niet per definitie tegen religie ben heb ik helemaal niets met fundamentalisme. Sterker nog, zodra fundamentalistische ideeën leiden tot de wens om de sharia en seculiere wetgeving in te voeren ben ik meer dan op mijn hoede. Evenmin kan ik gecharmeerd raken van bijvoorbeeld de opvatting van de moslimadvocaat dat autochtone Nederlanders te vergelijken zijn met Aboriginals. En zo zijn er nog wel wat voorbeelden te noemen. Het was dan ook niet geheel onbegrijpelijk dat Jeroen Pauw recent Enait tijdens de uitzending een provocateur noemde. De gelovige advocaat zoekt dan ook de grenzen op.
En daar begint de tegenstrijdigheid. Ik kan het immers ook wel waarderen als iemand rechtsmiddelen, zoals een tuchtzaak, afdwingt om een statement te maken. Ik kan het wel waarderen als iemand anders durft te zijn en tegen de heersende opinie in wil gaan.
Bovenal ben ik het inhoudelijk wel met Enait eens. Het is volkomen onzin om voor de rechter te willen gaan staan. Op die wijze zou respect moeten worden getoond?
Enait zei onder andere bij Pauw en Witteman te vinden dat mensen gelijk zijn en dat rechters ook mensen zijn. Waarom dan opstaan? Hoewel ik het niet eens ben met mijn moslimcollega dat religie hiervoor de basis is vind ik wel dat de gelijkwaardigheid er moet zijn. Mensen moeten respect voor elkaar hebben. In een rechtszaak moeten procespartijen respect voor elkaar hebben. Rechters staan toch ook niet op als advocaten binnenkomen? Rechters zijn toch niet meer dan de ander? Tot zo ver kan ik het volgen. Ik heb respect voor de magistratuur, maar verwacht dat terug. Mijn respect toon ik door zo goed mogelijk mijn werk te doen, door niet onnodig grievend te zijn en door vriendelijk te zijn als het kan. En ja, ik sta op voor de rechter, maar dat wil niet zeggen dat iedereen dat moet doen.
Enait deed het helemaal niet zo slecht aan tafel bij Pauw en Witteman, althans in het begin niet. Sterker nog; hij durfde te zeggen wat meerderen de laatste tijd steeds vaker zeggen. Dat de heren van het televisieprogramma, maar vooral Pauw zich steeds meer Popie Jopie opstellen. Dat ze ook wat minder objectief lijken. Want, hoewel het moeilijk is de vinger op de zere plek te leggen had ook ik het idee dat Pauw probeerde Enait wat doorzichtig in een hoek te drijven. Als de advocaat daar nu wat slimmer en rustiger op had gereageerd, en dat wil niet zeggen dat hij een blad voor de mond moest nemen, had ik misschien zelfs enig begrip voor Enait kunnen krijgen, ondanks zijn fundamentalistische inslag. Nu schoot Enait door. Hij liet zich uit de tent lokken en noemde de interviewers eliteracisten. Alle opgebouwde credits verspeelde Enait, maar daar zal hij wel niets om geven. Uiteindelijk verliet hij de tafel. Dat was jammer, want hoewel ik de bevraging door Pauw niet helemaal van objectiviteit vond getuigen was t aan de andere kant wel interessant om te zien hoe de ander daar op zou reageren.
Al met al was het in ieder geval een spraakmakende uitzending. Daags erna wist de politiek het ook nog uit te buiten. Veel Tweede Kamerleden spraken er schande van. Men wilde zelfs de wet aanpassen. Advocaten moeten voor de rechters opstaan. Alle partijen wilden aan diverse media wel hun menig geven. Uiteindelijk was het kennelijk belangrijk genoeg om de staatssecretaris ervoor op het matje te roepen. Zij bleek op 15 december 2009 zelfs van de orde verlangd te hebben dat de regelgeving wordt aangepast zodat advocaten altijd opstaan. Als dit niet afdoende gebeurt zal er een wetswijziging volgen liet ze er dreigend aan toevoegen.
En ja, toen ontstond er ook bij mij ergernis. Het gaat mij meer en meer moeite kosten de politiek nog serieus te nemen. Ieder incident dat ook maar enige mediagevoeligheid heeft, wordt aangegrepen. Al die mediageilheid leidde tot weer een hoofdstuk in de incidentenpolitiek zoals die sinds Pim Fortuyn normaal is geworden.
Enait ten slotte heeft wat mij betreft inhoudelijk volkomen gelijk, maar zijn motieven deel ik niet. En zo moest ik bij de gedachte aan deze moslimadvocaat denken aan mijn wisselende emotie voor Peter R.
