“Een memorabel moment, een mijlpaaltje,” noemt voorzitter Wilbert van de Donk van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) het eerste exploot dat is uitgebracht onder het regime van het digitaliseringsproject Kwaliteit en Innovatie (KEI) van de rechtspraak.
Vrijdag 27 januari was het zover. De Utrechtse deurwaarder Bob Kruythof bracht het exploot uit in een boedelscheidingszaak bij de rechtbank Midden-Nederland.
KEI omvat niet alleen digitalisering, maar ook herziening van het procesrecht. Het project wordt op dit moment getest in de arrondissementen Gelderland en Midden-Nederland. Als alles goed werkt, wordt digitaal procederen daar verplicht voor civiele zaken waar een advocaat verplicht is. Daarna wordt KEI fasegewijs uitgerold over alle arrondissementen en alle rechtsgebieden. Op dit moment kunnen procederende partijen vrijwillig meedoen. “Dat was het geval bij de twee partijen in Midden-Nederland,” licht Van de Donk toe. Het is nu nog niet bekend wanneer digitaal procederen verplicht wordt.
Inleidende processtukken
Een exploot is een document waarmee de deurwaarder een procedure start namens een advocaat. In de ‘papieren’ situatie stelt de advocaat of de gerechtsdeurwaarder de dagvaarding op en stuurt die naar de deurwaarder. Die zorgt ervoor dat het stuk de gedaagde partij bereikt, en de advocaat krijgt het bewijs daarvan zwart op wit. Hij beschikt dan over het papieren exploot van dagvaarding. Hij stuurt dat naar de rechtbank en op dat moment is de procedure aanhangig.
Binnen KEI moeten de partijen de rechtbank digitaal benaderen. De procedure start meteen doordat de advocaat een digitale procesinleiding opstuurt naar de rechtbank. De rechtbank krijgt dan digitaal de inleidende processtukken uitgereikt. Als de tegenpartij vervolgens reageert, kan de procedure gaan lopen volgens artikel 112 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Dus zonder tussenkomst van een deurwaarder. “Als de wederpartij echter niet komt opdagen (en dat is in de kantonzaken in meer dan 85 procent van de gevallen zo) dan verleent de rechter géén verstek,” legt Van de Donk uit. “De eiser moet dan de wederpartij (alsnog) door een gerechtsdeurwaarder laten oproepen, en dat is hier gebeurd.”
Oproeping
Omdat dit vertragend kan werken, is de zogenaamde 113 Rv-variant in de wet gekomen, “In die gevallen stuurt de eiser zijn stuk als vanouds meteen naar de deurwaarder,” verklaart Van de Donk. “Die deurwaarder zorgt voor registratie van de zaak bij de rechtspraak en voor het oproepingsbericht.” De deurwaarder zal vervolgens de beide stukken (procesinleiding en oproeping) bij exploot aan de wederpartij uitreiken en na gedane zaken digitaal aan de eiser (advocaat) ter beschikking stellen. “Die zorgt voor het digitaal indienen van het gehele pakket. Mocht de gedaagde niet verschijnen, dan zal de rechter wél verstek verlenen en direct vonnis wijzen.”
