Belangrijk onderdeel van het jaarverslag is zoals ieder jaar de algemene beschouwing. Die gaat deze keer over de betekenis die de internationale rechtsorde heeft voor burgers.
‘Geframed misverstand’
Internationale afspraken en verdragen gaan niet ten koste van onze nationale soevereiniteit, schrijft de Raad van State. Dat is een “geframed misverstand”. Volgens de Raad houdt nationale soevereiniteit ook in dat een bewuste keuze kan worden gemaakt om het belang van de burgers te dienen in grotere, vrijwillig aangegane verbanden. De Nederlandse burgers hebben in onzekere en instabiele tijden baat bij Europese en internationale samenwerking en versterking van de internationale rechtsorde. Daarom zouden regering en parlement volgens de Raad van State meer moeten investeren in draagvlak daarvoor. Ook is een actieve houding en betrokkenheid van burgers nodig. “De internationale rechtsorde is er niet alleen vóór hen, maar ook ván hen. Dat is een lastige, maar noodzakelijke opgave.”
Oorlogsagressie
De voorbereiding van de beschouwing was al begonnen voordat Rusland in februari Oekraïne binnenviel. “Deze oorlogsagressie maakt ons eens te meer duidelijk dat een internationale rechtsorde die burgers garanties biedt voor vrede, veiligheid, vrijheid en welvaart, niet vanzelfsprekend is”, schrijft de Raad van State.
À-la-carterestaurant
Ook wordt opgemerkt dat in ons land de Europese Unie vaak wordt beschouwd als een à-la-carterestaurant: wat bevalt wordt geconsumeerd, wat niet bevalt wordt ontkend, genegeerd of betwist. “Deze ambivalente houding is zorgelijk uit het oogpunt van de belangen van burgers. Essentiële zaken als vrije uitoefening van fundamentele rechten, gegarandeerde rechtsbescherming, rechtszekerheid, economische en consumentenvrijheid worden minder vanzelfsprekend.”
Cijfers
Uiteraard staan er ook cijfers in het jaarverslag. De Afdeling advisering heeft het afgelopen jaar 389 adviesaanvragen ontvangen en in 431 zaken advies uitgebracht.
De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in 2021 zo’n 9.150 zaken afgedaan. Er kwamen ongeveer 10.700 nieuwe zaken bij; dat zijn er zo’n 1.400 meer dan in 2020, maar de instroom aan zaken is nog niet terug op het niveau van vóór de coronaperiode. Opvallend is de sterk gestegen instroom van zaken in de Omgevingskamer die deze week al werd gemeld. Hier kwam 25 procent meer zaken binnen dan het jaar ervoor: ruim 2300, tegen 1.820 in 2020.
Waarschuwing
De gemiddelde doorlooptijd van zaken bij de Afdeling bestuursrechtspraak was het afgelopen jaar 21 weken, dat is even lang als de jaren daarvoor. Maar de Raad van State waarschuwt voor langere doorlooptijden. De coronabeperkingen, de stijgende moeilijkheidsgraad van de omgevingsrechtelijke zaken en het flinke tekort aan juristen bij de directie Bestuursrechtspraak – er zijn zo’n vijftig vacatures te vervullen – hebben geleid tot een beperkte afdoeningscapaciteit.
